Kış devrinin gelmesi ve son iki yıla kıyasla maske kullanmasının gevşemesiyle Kovid-19 haricindeki teneffüs yolu enfeksiyonlarının görülme sıklığı arttı. Acil servis müracaatlarında yoğunluğa niye olan ateş, boğaz ağrısı, öksürük, burun akıntısı üzere belirtilerle seyreden enfeksiyonlar, bilhassa okul devri çocukları daha fazla etkiliyor.
Prof. Dr. Çiftçi, çocuklarda en sık görülen enfeksiyonlar ve korunma hallerine ait sorduğu 10 soruya şu cevapları verdi:
1- Çocuklarda en sık hangi enfeksiyonlar görülüyor?
Kış mevsimiyle bir arada çocuklarda teneffüs yolu enfeksiyonlarını epey sık görüyoruz. Bunlar sıklıkla Respiratuar Sinsisyal Virüs (RSV), influenza, adenovirüs, metapnömovirüs, bocavirüs üzere enfeksiyonlar. Kovid-19 olaylarında da son periyotta yavaşça bir artış kelam konusu. Bakteri kümesi olarak da halk içinde beta yahut son vakit içinderda Strep-A ismiyle bilinen A kümesi beta-hemolitik streptokok enfeksiyonlarını da görüyoruz.
Bu hastalıklarla ilgili geçen haftalarda hastanelerimize ağır müracaat olmuştu lakin bu hafta prestijiyle olaylarda biraz daha azalma gözlemliyoruz.
2- Teneffüs yolu enfeksiyonları geçmiş senelera kıyasla arttı mı, belirtilerinde bir değişiklik var mı?
Pandemide alınan tedbirler teneffüs yolu enfeksiyonlarını fazlaca azaltmıştı. Ferdi tedbirlerin gevşemesi, mevsimsel tesir, okulların açılması üzere etkenlerle bu hastalıkları ağır biçimde görmeye başladık. Lakin klinik bulgu olarak çocukların teneffüs yolu enfeksiyonlarından daha ağır etkilendiğini söylemek mümkün değil. Çocuklar, daha evvelki senelerda da gördüğümüz oran ve tartıda hastalanıyor.
3- RSV en epeyce hangi yaş kümelerini ağır etkiliyor?
RSV, 6 aydan küçük bebekleri epeyce daha ağır etkileyen bir hastalık, bronşit ve zatürreye yol açabiliyor. Çocuk ne kadar küçükse hastalık o kadar ağır seyrediyor, hastaneye yatışa niye oluyor. Bu niçinle şu periyotta en değerli, riskli gördüğümüz enfeksiyon RSV. Hastalık çoklukla yüksek ateş, hırıltı, öksürük, nefes darlığı, teneffüs yetmezliği üzere bulgulara niye oluyor.
4- Strep-A bakterisi hakkında bilgi verir misiniz?
Strep-A bir bakteri ve antiboyitikle tedavi ediliyor. Aslında birinci defa gördüğümüz, yabancı bir enfeksiyon etkeni değil toplumumuzun yıllardır beta olarak bildiği hastalık. Şu an hastalığın görülmesi şaşırtan değil ve ‘Strep-A hadiselerinde artış var’ üzere bir şey söylenemez. Pandemi öncesi ne kadar artış görüyorsak bir daha aşağı üst birebir artışla karşılaşıyoruz.
5- Hastalığın belirtileri ve riskleri neler?
Beta, çocuklarda ‘faranjit’ dediğimiz yüksek ateş, boğaz ağrısı, yutma kuvvetliğü, uzunluğundaki lenf bezlerinin büyümesi üzere bulgulara yol açıyor. Baş-karın ağrısı, kusma üzere belirtiler ve toplumun ‘kızıl’ olarak isimlendirdiği döküntüler de görülebiliyor. kimi vakit streptokoksik toksik şok sendromu ve ‘nekrotizan fasiit’ dediğimiz, ağır tabloya yol açan invaziv hastalıklara da sebep olabiliyor.
6- Kimi Avrupa ülkelerinde bu bakteri niçiniyle çocuk vefatları yaşandı. Bunun niçinleri hakkında bilgi verir misiniz?
Yaşanan çocuk vefatları kaygı yaratıyor. Misal durum şu an için ülkemizde kelam konusu değil. Ancak diğer ülkelerde yaşanması olağan olarak uyarıcı olmalı, bu enfeksiyonlar daha dikkatli tedavi edilmeli.
Çocuk vefatlarıyla niye karşılaşıldığı şu an kesin olarak bilinmiyor lakin çeşitli ihtimaller üzerinde duruluyor. Bunlardan biri daha virülan, saldırgan, daha epeyce hastalık yapma, mevte niye olma yeteneği olan bir bakteri çeşidi sirkülasyona girmiş olma ihtimali. Ama çabucak hemen kesin bir delil yok. Bunun haricinde hayli sayıda virüs enfeksiyonu olduğu için birtakım hastalar gözden kaçmış, tedavileri vaktinde başlamamış olabilir.
Ayrıca ağır virüs enfeksiyonları niçiniyle çocukların bağışıklığının düşmesi ve bakteri enfeksiyonunun daha ağır seyretmesi de ihtimal dahilinde. Üstünde fazlaca durulan bir öbür mümkünlük da çocukların pandemide epey izole kalması ve biroldukca enfeksiyonla karşılaşmamasının bağışıklık cevaplarını düşürdüğü istikametinde. Şu an yalnızca ihtimaller değerlendirilse de vakit içerisinde kesin sebebi anlaşılacaktır.
7- Türkiye’de çocuklarda su çiçeği hastalığının görülme sıklığında artış var mı?
Ülkemizde Ulusal Aşı Takvimi’nde su çiçeği aşısı da bulunuyor. Şu an tek doz yapılan bu aşı çok tesirli lakin buna karşın aşı olmuş çocuklarda da daha yavaşça seyreden biçimiyle su çiçeğini gorebiliyoruz. Çok bulaşıcı olduğu için çocuğun etrafındaki öbür bireylerin de hastalığa yakalanma ihtimali yüksek. Ülkemizde şu an su çiçeğinde önemli bir hadise artışı, bir salgın kelam konusu değil. İlerleyen periyotta de aşılaması yapıldığı için bu biçimde bir durum yaşanması beklenmiyor.
8- Aileler, teneffüs yolu enfeksiyonlarından korunmak için neler yapmalı?
Enfeksiyonlardan bütünüyle korunmak mümkün olmasa da maske, ara, hijyen kurallarına uymak epeyce kıymetli. Bu tedbirlere uyulursa hastalıkların görülme sıklığı hayli azalacaktır. Çocuklarımızın âlâ beslenmesi, sistemli uyku uyuması da hastalıklardan korunmak için son derece kıymetli.
Ayrıca çocuklarımızın aşılarını yaptırmalıyız. Aşılar yardımıyla hastalıklara daha az yakalanılıyor, yakalanılsa bile daha yavaşça geçiriliyor.
9- Çocuklar için hangi aşıları öneriyorsunuz?
Ulusal Aşı Takvimi’nde yer alan bütün aşıları aslına bakarsan çocukların olması gerekiyor. Ancak bunun yanı sıra riskli kümelere önerilen influenza (grip) aşıları 6 aydan büyük bütün çocuklara da yapılabiliyor, yaklaşık yüzde 70 oranında müdafaa sağlıyor. Aşılar zatürre başta olmak üzere bir epeyce hastalığı da önlüyor. Bu niçinle çocuklar için de grip aşılarının kesinlikle yaptırılmasını öneriyorum.
Bunun haricinde ülkemizde 12 yaş üstündeki herkes Kovid-19 aşısını olabiliyor. Bu aşının da enfeksiyona karşı koruyuculuğu var.
10- Okullarda hangi tedbirler alınmalı, teklifiniz nedir?
Maske, enfeksiyonlara karşı hami, 3 yaşından büyük çocukların maskeyi rahatlıkla kullanabildiğini biliyoruz fakat bu hususta okul ve öğretmenlerin kendi içlerindeki durumu kıymetlendirerek karar almalarını tavsiye ediyorum. Sınıf mevcudiyeti, sınıfın büyüklüğü, havalandırma durumu, ders ve teneffüs mühletleri dikkate alınarak karar verilmesinde yarar var. Şayet uygulanabiliyorsa bu vakitte maske kullanması kesinlikle enfeksiyon sıklığını azaltacaktır.
Prof. Dr. Çiftçi, çocuklarda en sık görülen enfeksiyonlar ve korunma hallerine ait sorduğu 10 soruya şu cevapları verdi:
1- Çocuklarda en sık hangi enfeksiyonlar görülüyor?
Kış mevsimiyle bir arada çocuklarda teneffüs yolu enfeksiyonlarını epey sık görüyoruz. Bunlar sıklıkla Respiratuar Sinsisyal Virüs (RSV), influenza, adenovirüs, metapnömovirüs, bocavirüs üzere enfeksiyonlar. Kovid-19 olaylarında da son periyotta yavaşça bir artış kelam konusu. Bakteri kümesi olarak da halk içinde beta yahut son vakit içinderda Strep-A ismiyle bilinen A kümesi beta-hemolitik streptokok enfeksiyonlarını da görüyoruz.
Bu hastalıklarla ilgili geçen haftalarda hastanelerimize ağır müracaat olmuştu lakin bu hafta prestijiyle olaylarda biraz daha azalma gözlemliyoruz.
2- Teneffüs yolu enfeksiyonları geçmiş senelera kıyasla arttı mı, belirtilerinde bir değişiklik var mı?
Pandemide alınan tedbirler teneffüs yolu enfeksiyonlarını fazlaca azaltmıştı. Ferdi tedbirlerin gevşemesi, mevsimsel tesir, okulların açılması üzere etkenlerle bu hastalıkları ağır biçimde görmeye başladık. Lakin klinik bulgu olarak çocukların teneffüs yolu enfeksiyonlarından daha ağır etkilendiğini söylemek mümkün değil. Çocuklar, daha evvelki senelerda da gördüğümüz oran ve tartıda hastalanıyor.
3- RSV en epeyce hangi yaş kümelerini ağır etkiliyor?
RSV, 6 aydan küçük bebekleri epeyce daha ağır etkileyen bir hastalık, bronşit ve zatürreye yol açabiliyor. Çocuk ne kadar küçükse hastalık o kadar ağır seyrediyor, hastaneye yatışa niye oluyor. Bu niçinle şu periyotta en değerli, riskli gördüğümüz enfeksiyon RSV. Hastalık çoklukla yüksek ateş, hırıltı, öksürük, nefes darlığı, teneffüs yetmezliği üzere bulgulara niye oluyor.
4- Strep-A bakterisi hakkında bilgi verir misiniz?
Strep-A bir bakteri ve antiboyitikle tedavi ediliyor. Aslında birinci defa gördüğümüz, yabancı bir enfeksiyon etkeni değil toplumumuzun yıllardır beta olarak bildiği hastalık. Şu an hastalığın görülmesi şaşırtan değil ve ‘Strep-A hadiselerinde artış var’ üzere bir şey söylenemez. Pandemi öncesi ne kadar artış görüyorsak bir daha aşağı üst birebir artışla karşılaşıyoruz.
5- Hastalığın belirtileri ve riskleri neler?
Beta, çocuklarda ‘faranjit’ dediğimiz yüksek ateş, boğaz ağrısı, yutma kuvvetliğü, uzunluğundaki lenf bezlerinin büyümesi üzere bulgulara yol açıyor. Baş-karın ağrısı, kusma üzere belirtiler ve toplumun ‘kızıl’ olarak isimlendirdiği döküntüler de görülebiliyor. kimi vakit streptokoksik toksik şok sendromu ve ‘nekrotizan fasiit’ dediğimiz, ağır tabloya yol açan invaziv hastalıklara da sebep olabiliyor.
6- Kimi Avrupa ülkelerinde bu bakteri niçiniyle çocuk vefatları yaşandı. Bunun niçinleri hakkında bilgi verir misiniz?
Yaşanan çocuk vefatları kaygı yaratıyor. Misal durum şu an için ülkemizde kelam konusu değil. Ancak diğer ülkelerde yaşanması olağan olarak uyarıcı olmalı, bu enfeksiyonlar daha dikkatli tedavi edilmeli.
Çocuk vefatlarıyla niye karşılaşıldığı şu an kesin olarak bilinmiyor lakin çeşitli ihtimaller üzerinde duruluyor. Bunlardan biri daha virülan, saldırgan, daha epeyce hastalık yapma, mevte niye olma yeteneği olan bir bakteri çeşidi sirkülasyona girmiş olma ihtimali. Ama çabucak hemen kesin bir delil yok. Bunun haricinde hayli sayıda virüs enfeksiyonu olduğu için birtakım hastalar gözden kaçmış, tedavileri vaktinde başlamamış olabilir.
Ayrıca ağır virüs enfeksiyonları niçiniyle çocukların bağışıklığının düşmesi ve bakteri enfeksiyonunun daha ağır seyretmesi de ihtimal dahilinde. Üstünde fazlaca durulan bir öbür mümkünlük da çocukların pandemide epey izole kalması ve biroldukca enfeksiyonla karşılaşmamasının bağışıklık cevaplarını düşürdüğü istikametinde. Şu an yalnızca ihtimaller değerlendirilse de vakit içerisinde kesin sebebi anlaşılacaktır.
7- Türkiye’de çocuklarda su çiçeği hastalığının görülme sıklığında artış var mı?
Ülkemizde Ulusal Aşı Takvimi’nde su çiçeği aşısı da bulunuyor. Şu an tek doz yapılan bu aşı çok tesirli lakin buna karşın aşı olmuş çocuklarda da daha yavaşça seyreden biçimiyle su çiçeğini gorebiliyoruz. Çok bulaşıcı olduğu için çocuğun etrafındaki öbür bireylerin de hastalığa yakalanma ihtimali yüksek. Ülkemizde şu an su çiçeğinde önemli bir hadise artışı, bir salgın kelam konusu değil. İlerleyen periyotta de aşılaması yapıldığı için bu biçimde bir durum yaşanması beklenmiyor.
8- Aileler, teneffüs yolu enfeksiyonlarından korunmak için neler yapmalı?
Enfeksiyonlardan bütünüyle korunmak mümkün olmasa da maske, ara, hijyen kurallarına uymak epeyce kıymetli. Bu tedbirlere uyulursa hastalıkların görülme sıklığı hayli azalacaktır. Çocuklarımızın âlâ beslenmesi, sistemli uyku uyuması da hastalıklardan korunmak için son derece kıymetli.
Ayrıca çocuklarımızın aşılarını yaptırmalıyız. Aşılar yardımıyla hastalıklara daha az yakalanılıyor, yakalanılsa bile daha yavaşça geçiriliyor.
9- Çocuklar için hangi aşıları öneriyorsunuz?
Ulusal Aşı Takvimi’nde yer alan bütün aşıları aslına bakarsan çocukların olması gerekiyor. Ancak bunun yanı sıra riskli kümelere önerilen influenza (grip) aşıları 6 aydan büyük bütün çocuklara da yapılabiliyor, yaklaşık yüzde 70 oranında müdafaa sağlıyor. Aşılar zatürre başta olmak üzere bir epeyce hastalığı da önlüyor. Bu niçinle çocuklar için de grip aşılarının kesinlikle yaptırılmasını öneriyorum.
Bunun haricinde ülkemizde 12 yaş üstündeki herkes Kovid-19 aşısını olabiliyor. Bu aşının da enfeksiyona karşı koruyuculuğu var.
10- Okullarda hangi tedbirler alınmalı, teklifiniz nedir?
Maske, enfeksiyonlara karşı hami, 3 yaşından büyük çocukların maskeyi rahatlıkla kullanabildiğini biliyoruz fakat bu hususta okul ve öğretmenlerin kendi içlerindeki durumu kıymetlendirerek karar almalarını tavsiye ediyorum. Sınıf mevcudiyeti, sınıfın büyüklüğü, havalandırma durumu, ders ve teneffüs mühletleri dikkate alınarak karar verilmesinde yarar var. Şayet uygulanabiliyorsa bu vakitte maske kullanması kesinlikle enfeksiyon sıklığını azaltacaktır.