Japonya’nın güneybatısında bulunan Shikoku adasının dağlarında gizlenmiş, 1500 kişilik küçük bir kasaba olan Kamikatsu, var olan atıkların geri dönüşümüyle kurulan ve Sıfır Atık üreten birinci yerleşim yeri olma özelliği taşıyor.
Kamikatsu kasabasının öyküsü 2003 yılında başladı. O günden bu yana, kasaba, planlı bir biçimde çöp alanlarını ve atık yakma platformlarını karbon emisyon oranlarını en aşağı çekmek için hummalı bir çalışma sergiledi. En son amaç ise 2030 yılına kadar “sıfır atık” planını yüzde 80’in üzerine çıkartmak.
Öncelikli olarak, Kamikatsu’da oluşturulan Sıfır Atık Merkezi atıkları 45 kategoriye ayırıyor. Bu ayrıştırma süreci öylesine titizlikle yapılıyor ki, yalnızca kâğıt atıklar kendi içlerinde dokuz kategoriye bölünmüş durumda. Kasabanın çabucak her yerinde bulunan ve çok detaylı bir halde organize edilen geri dönüşüm kutuları, bütün atıkların nizamlı biçimde ayrıştırılarak sistemin işleyişinin kolaylaştırılması için pek kıymetli.
Atıkların yakılmak yerine çeşitli formlarda dönüştürülmesiyle ne kadar tasarruf edildiğinin açıklanması, yurttaşların geri dönüşümü bir cins toplumsal sorumluluk projesi olarak görmelerini sağlıyor. Bu da projeye iştirakin her geçen yıl daha da artmasıyla sonuçlanıyor.
Sıfır Atık Merkezi’nin koordinatörlüğünü yapan 24 yaşındaki Momona Otsuka, “Kasaba sakinlerinin bu projeyi sahiplenmesi, mahallî idarenin geri dönüşüm harcamalarının azalmasını da sağlıyor. Bu niçinle, projeye katılmanın somut faydalarını herkes görüyor” tabirini kullanıyor.
Dokuma mamüllerinin çok tüketimi ile dokuma ve hazır giysi dalının niye olduğu büyük ölçüde karbon salınımı uzun vakittir bilhassa Iklim Krizi bağlamında uzmanların gündeminde.
Sıfır Atık Merkezi, bu hususa ait de değerli bir tahlil geliştirmiş. Kamikatsu’da yaşayanlar kullanmadıkları kıyafetlerini temizledikten daha sonra geri dönüşüm kutusuna bırakıyor. Özel süreçlerden geçen kıyafetler, atık merkezinin mağazasında yeni kullanıcıları tarafınca fiyatsız olarak alınıyor.
Geri dönüşüm mamüllerini alanların yapmaları gereken tek şey, seçtikleri eseri tartmak ve yükünü deftere kaydetmek. Bu sayede mağaza, bir daha kullanılan mamüllerin hacimlerini ve yüklerini karşılaştırabiliyor.
Kamikatsu vakit içerisinde geri dönüşümü o denli bir noktaya taşımış ki atık materyalleri bir daha işlevlendirerek tasarlanan “Kamikatz Public House” ortaya çıkmış. Üretimine 2016 yılında başlanan ve toplumsal merkez olarak geliştirilen yapı, etrafa uyumlu dizaynıyla halkın büyük beğenisini toplamış. Etraftaki terk edilmiş konutlardan alınan materyallerle inşa edilen bu binanın içerisinde yer döşemeleri, kırılmış kavanozlar, lamba şişeleri ve duvar kağıtları kullanılmış.
Kamikatsu kasabası sakinleri, hayata geçirdikleri projelerin kıymetinin anlaşılması için bilhassa bölgeyi ziyarete gelenleri de bu çalışmanın içerisine dahil etmekten geri durmuyor. Kasabada bulunan ve 2020 yılında inşa edilen otel, bütün kasaba üzere Sıfır Atık Merkezi tarafınca üretilen yapı materyalleriyle inşa edilmiş. Soru işareti biçiminde tasarlanan otelin sloganı “niçin bu kadar fazlaca atık üretiyoruz?” Karşılıklar ise duvarlarda bilinmeyen. Tüketimi teşvik eden gazete kupürleri, binanın ortasında duvar kâğıdı olarak kullanılmış. Ormanın kalbinde bulunan otel, minimalist dizaynıyla bir kulübeyi andırıyor. O denli ki, otel konukları bungalovların cam kubbeleri yardımıyla geceleri yıldızların altında ahenge fırsatı yakalıyor. Lakin, bu otel dinlenmenin yanı sıra, geri dönüşümün de öğretildiği bir okul adeta. Her konuğa, otelde kaldıkları müddet boyunca çöplerini ayırmaları için kutular veriliyor. Otel idaresi konukların yalnızca gereksinimi olanı kullanımını, çok tüketimin olabildiğince sonlandırılmasını istiyor. Otel, müşterilerinin boş vakit içinderında üretime de dahil olmalarını teşvik ediyor. Örneğin konaklayacak kişi giriş yaptığı esnada, kaldığı müddet boyunca gereksinim duyacağı sabun kalıplarını kendi belirlediği ölçülerde kesiyor. Kahve ise fincan sayısına nazaran ölçülerek öğütülüyor; bu biçimdece hiç bir şey boşa gitmemiş oluyor.
Burada yetiştirilen eserler ayrıyeten başka Asya ülkelerindeki üst seviye otellere ve restoranlara satılıyor. Irodori’nin CEO’su Tomoji Yokoishi, yaptıkları işin değerine değindikten daha sonra şunları ekliyor:
“Yaptığımız en kıymetli şey, insanların etraflarındaki kolay şeylerin bile kıymetli öğeler olduğunu fark etmelerini sağlamak.”
Yenilikçi üslubuyla Japonya’nın önde gelen mimarlarından olan Hiroshi Nakamura, Kamikatsu kasabasının dizaynını yapan isim.
Geri dönüşüm merkezinin, topluluk salonunun, bir daha kullanım mağazasının, aktiflik alanının ve otelin dizayncısı olan Nakamura, kasabayı tasarlarken sedir ormanlarından ilham almış. Nakamura’nın mimarlık stüdyosu, işlenmemiş sedir kütükleri kullanan bir yapı tasarlamaya koyulmuş.
Ünlü mimar, yapıların inşa sürecinde de ‘geri dönüşüme’ bir çok değer vermiş. Terk edilmiş konutlar, eski bir hükümet binası ve kullanılmayan bir ortaokul dâhil atıl binalarda bulunan tüm objeler binaların iç mimarisinde kullanılmış.
Kamikatsu kasabasının öyküsü 2003 yılında başladı. O günden bu yana, kasaba, planlı bir biçimde çöp alanlarını ve atık yakma platformlarını karbon emisyon oranlarını en aşağı çekmek için hummalı bir çalışma sergiledi. En son amaç ise 2030 yılına kadar “sıfır atık” planını yüzde 80’in üzerine çıkartmak.
Öncelikli olarak, Kamikatsu’da oluşturulan Sıfır Atık Merkezi atıkları 45 kategoriye ayırıyor. Bu ayrıştırma süreci öylesine titizlikle yapılıyor ki, yalnızca kâğıt atıklar kendi içlerinde dokuz kategoriye bölünmüş durumda. Kasabanın çabucak her yerinde bulunan ve çok detaylı bir halde organize edilen geri dönüşüm kutuları, bütün atıkların nizamlı biçimde ayrıştırılarak sistemin işleyişinin kolaylaştırılması için pek kıymetli.
Atıkların yakılmak yerine çeşitli formlarda dönüştürülmesiyle ne kadar tasarruf edildiğinin açıklanması, yurttaşların geri dönüşümü bir cins toplumsal sorumluluk projesi olarak görmelerini sağlıyor. Bu da projeye iştirakin her geçen yıl daha da artmasıyla sonuçlanıyor.
Sıfır Atık Merkezi’nin koordinatörlüğünü yapan 24 yaşındaki Momona Otsuka, “Kasaba sakinlerinin bu projeyi sahiplenmesi, mahallî idarenin geri dönüşüm harcamalarının azalmasını da sağlıyor. Bu niçinle, projeye katılmanın somut faydalarını herkes görüyor” tabirini kullanıyor.
Dokuma mamüllerinin çok tüketimi ile dokuma ve hazır giysi dalının niye olduğu büyük ölçüde karbon salınımı uzun vakittir bilhassa Iklim Krizi bağlamında uzmanların gündeminde.
Sıfır Atık Merkezi, bu hususa ait de değerli bir tahlil geliştirmiş. Kamikatsu’da yaşayanlar kullanmadıkları kıyafetlerini temizledikten daha sonra geri dönüşüm kutusuna bırakıyor. Özel süreçlerden geçen kıyafetler, atık merkezinin mağazasında yeni kullanıcıları tarafınca fiyatsız olarak alınıyor.
Geri dönüşüm mamüllerini alanların yapmaları gereken tek şey, seçtikleri eseri tartmak ve yükünü deftere kaydetmek. Bu sayede mağaza, bir daha kullanılan mamüllerin hacimlerini ve yüklerini karşılaştırabiliyor.
Kamikatsu vakit içerisinde geri dönüşümü o denli bir noktaya taşımış ki atık materyalleri bir daha işlevlendirerek tasarlanan “Kamikatz Public House” ortaya çıkmış. Üretimine 2016 yılında başlanan ve toplumsal merkez olarak geliştirilen yapı, etrafa uyumlu dizaynıyla halkın büyük beğenisini toplamış. Etraftaki terk edilmiş konutlardan alınan materyallerle inşa edilen bu binanın içerisinde yer döşemeleri, kırılmış kavanozlar, lamba şişeleri ve duvar kağıtları kullanılmış.
Kamikatsu kasabası sakinleri, hayata geçirdikleri projelerin kıymetinin anlaşılması için bilhassa bölgeyi ziyarete gelenleri de bu çalışmanın içerisine dahil etmekten geri durmuyor. Kasabada bulunan ve 2020 yılında inşa edilen otel, bütün kasaba üzere Sıfır Atık Merkezi tarafınca üretilen yapı materyalleriyle inşa edilmiş. Soru işareti biçiminde tasarlanan otelin sloganı “niçin bu kadar fazlaca atık üretiyoruz?” Karşılıklar ise duvarlarda bilinmeyen. Tüketimi teşvik eden gazete kupürleri, binanın ortasında duvar kâğıdı olarak kullanılmış. Ormanın kalbinde bulunan otel, minimalist dizaynıyla bir kulübeyi andırıyor. O denli ki, otel konukları bungalovların cam kubbeleri yardımıyla geceleri yıldızların altında ahenge fırsatı yakalıyor. Lakin, bu otel dinlenmenin yanı sıra, geri dönüşümün de öğretildiği bir okul adeta. Her konuğa, otelde kaldıkları müddet boyunca çöplerini ayırmaları için kutular veriliyor. Otel idaresi konukların yalnızca gereksinimi olanı kullanımını, çok tüketimin olabildiğince sonlandırılmasını istiyor. Otel, müşterilerinin boş vakit içinderında üretime de dahil olmalarını teşvik ediyor. Örneğin konaklayacak kişi giriş yaptığı esnada, kaldığı müddet boyunca gereksinim duyacağı sabun kalıplarını kendi belirlediği ölçülerde kesiyor. Kahve ise fincan sayısına nazaran ölçülerek öğütülüyor; bu biçimdece hiç bir şey boşa gitmemiş oluyor.
Burada yetiştirilen eserler ayrıyeten başka Asya ülkelerindeki üst seviye otellere ve restoranlara satılıyor. Irodori’nin CEO’su Tomoji Yokoishi, yaptıkları işin değerine değindikten daha sonra şunları ekliyor:
“Yaptığımız en kıymetli şey, insanların etraflarındaki kolay şeylerin bile kıymetli öğeler olduğunu fark etmelerini sağlamak.”
Yenilikçi üslubuyla Japonya’nın önde gelen mimarlarından olan Hiroshi Nakamura, Kamikatsu kasabasının dizaynını yapan isim.
Geri dönüşüm merkezinin, topluluk salonunun, bir daha kullanım mağazasının, aktiflik alanının ve otelin dizayncısı olan Nakamura, kasabayı tasarlarken sedir ormanlarından ilham almış. Nakamura’nın mimarlık stüdyosu, işlenmemiş sedir kütükleri kullanan bir yapı tasarlamaya koyulmuş.
Ünlü mimar, yapıların inşa sürecinde de ‘geri dönüşüme’ bir çok değer vermiş. Terk edilmiş konutlar, eski bir hükümet binası ve kullanılmayan bir ortaokul dâhil atıl binalarda bulunan tüm objeler binaların iç mimarisinde kullanılmış.