Tıpkı anda herkes için uygulanabilecek bir beslenme nizamı ya da diyetin bulunmadığını, her diyetin şahsa özel olması gerektiğini söyleyen Yeditepe Üniversitesi Hastaneleri Beslenme ve Diyet Uzmanı Buket Ertaş Sefer, “Kan şekerinin yükselmesi için yalnızca sıhhate ziyanlı yiyecekler yemeye gerek yok, siz ölçüsü ile tüketmiyorsanız dünyanın en sağlıklı yiyeceği de kan şekerinizi yükseltebilir” dedi.
“FAZLA TÜKETİLEN KEPEKLİ VE DİYET ESERLER DE KAN ŞEKERİNİ YÜKSELTİR”
Özellikle diyabetli ya da prediyabet periyodundaki bireylerin sağlıklı ya da gerçek olduğunu düşünerek yaptıkları beslenme yanlışlarına dikkat çeken Dyt. Sefer, bahisle ilgili şu ayrıntıları verdi:
Kepekli mamüllerin olağan eserlere kıyasla daha fazla posa içerdiğini ve posanın da kan şekerini dengelemede kıymetli rol oynayan bir karbonhidrat (cho) çeşidi olduğunu belirten Dyt. Buket Ertaş, kepekli mamülleriniz de fazla tüketimin hem kan şekerini yükselteceğini birebir vakitte kilo aldıracağını söylemiş oldu. Dyt. Sefer, “Light olarak tanımlanan diyet eserler genelde yağı azaltılmış seçeneklerdir ve güç verir. ötürüsıyla bu eserler gereğinden çok porsiyonlarda tüketildiğinde kilo aldırabildiği üzere kan şekerinin de yükselmesine yol açar.”
“DOĞAL MEYVEDEN YAPILAN TATLILARIN DA FAZLASI KARACİĞERDE YAĞLANMA RİSKİNİ ARTIRIR”
Fazla fruktoz yani meyve şekeri tüketiminin kan şekerinde dengesizlikler, gestasyonel diyabete yatkınlık, karaciğerde yağlanma ve göbek bölgesi kalınlaşması riskini artırabileceğini işaret eden Dyt. Sefer, bahisle ilgili şu ayrıntıları verdi:
“Şüphesiz bedene en ziyanlı bileşenlerden biri eklenti şeker. Yalnızca diyabet hastaları için değil sağlıklı bireyler için de istemediğimiz bir besin çeşidi. Sağlıklı hayat ve sağlıklı beslenmenin tanınan olduğu bu günlerde şeker eksiz tatlılar fazlacaça gündemde yer alıyor. Şekerli tatlılar yerine bu tanımları tüketmek çok mantıklı ve sağlıklı bir dönüşüm oldu. Ama bu mamüllerin de kalorisi olduğu ve doğal da olsa fruktoz içerdiği unutuldu. Fazla fruktoz, yani meyve şekeri tüketildiğinde kan şekerinde dengesizlikler, gestasyonel diyabete yatkınlık, karaciğerde yağlanma ve göbek bölgesi kalınlaşması riskini artırır. ötürüsıyla evet eklenti şeker tüketmemek epeyce sağlıklı lakin bu sınırsız doğal meyve şekeri tüketebileceğimiz manasına gelmez.”
“HER İNSANIN KALİTELİ KARBONHİDRATA GEREKSİNİMİ VAR”
Diyabetli olsun ya da olmasın herkesin kaliteli karbonhidrata muhtaçlığı olduğunu hatırlatan Dyt. Sefer, “Genel olarak, kan şekerini süratli yükseltmeyen, besleyiciliği ön planda olan komplex karbonhidratlar bizim sağlıklı dediğimiz karbonhidratın genel tarifidir. Kuru baklagil çeşitleri, tam buğday, çavdar, siyez, kara buğday üzere kaliteli unlardan yapılmış ekmek ve türevleri, bulgur üzere. Bunlar hayatımızda olması gereken karbonhidrat kaynaklarıdır” tabirlerini kullandı.
Beslenmede porsiyon denetimi yapılmazsa kan şekerine etkisinin olumsuz olabileceğine işaret eden Dyt. Sefer kelamlarına şu biçimde devam etti:
“sıradan bir mantıkla aldığımız karbonhidrat ölçüsüne göre kan şekerimiz yükseliyor ve insülin düzeyimiz kan şekerimizi düşürmek için depolama bakılırsavini üstleniyor. Şayet yaptığımız insülin ya da aldığımız oral antidiyabetik ilaç şekerimizi dengelemeye yetmezse kan şekeri yüksek seyrediyor ve uzun vadede öteki komplikasyonlar gelişebiliyor. Ekmek yıllardir büsbütün kesilmesi gereken bir besin olarak görüldü. Hala da birden fazla insan bu biçimde düşünüyor. Aslında fazlacaça vitamin ve mineral barındıran bu kümesi büsbütün elimine etmek daha fazla protein ve yağ tüketimini tetikliyor. Karborhidrat tüketilmese bile bedenin, başka macroelementlerden glukoz üretebildiğini biliyor muydunuz? ötürüsıyla fazla tüketilen et, tavuk üzere protein kaynakları ya da kuruyemiş üzere yağ kaynaklarının da şekerin yükselmesine niye olabileceği unutulmamalı. Besinlerdeki posanın kan şekerini dengelemede epey değerli bir rol üstlendiğini ve bir besin ne kadar hayli posalıysa kan şekerinin regülasyonunda o kadar hayli rol oynuyor demektir. Ancak taze sıkılmış olsa bile meyve suyu tüketmek hem fazla meyve tüketimi manasına gelir birebir vakitte meyvede var olan posadan faydalanamamak demektir. Bir bardak portakal suyu için kaç portakal sıktığınızı düşündünüz mü? Bilhassa içilen kalorilerin kan şekerine daha kolay tesir ettiğini biliyor muydunuz? Şeker düşmelerinde, hipoglisemi risklerinde meyve suyu elbet hayat kurtarıyor. Ancak rutin hayatta hiperglisemi tetiklemesi ihtimali pek yüksektir. Ayrıyeten kan şekerini ani yükselten besinlerin ani hipoglisemi niçini olduğunu da unutmamak gerekir.”
“SPOR YAPILMASI DAHA FAZLA YEMEK YENEBİLECEĞİ MANASINA GELMEZ”
Spor yapmanın kan şekeri istikrarında pek kıymetli olduğunun altını çizen Dyt. Sefer, “Beslenmeye dikkat etmeden ve hatta spor yapıldığı fikriyle daha fazla yemek yenebileceğine dair inanç gerçek değildir. Bilhassa tokluk kan şekeri yüksekliği yaşayanlar yemekten bir süre daha sonra kısa bir yürüyüşün kan şekerine kıymetli tesiri olduğunu söz eder. Ancak diyete dikkat edilmezse asla muvaffakiyet sağlamak mümkün değildir. Kesinlikle alınan cho ve kalori takip edilmelidir” diye konuştu.
“6 ANA, 6 ORTA ÖĞÜN NİZAMININ BİRÇOK HASTAYA DEZAVANTAJ SAĞLAR”
6 ana, 6 orta öğün nizamının birden fazla hastaya dezavantaj sağlayan eski bir telaffuz olduğunu belirten Dyt. Sefer, “Hastanın klinik durumu epeyce öğün yapmasını destekliyorsa olağan olarak bu türlü planlanmalıdır. Lakin, birçok diyabet hastası esasen çok atıştırdığı ve gereksiz kalori aldığı için bu döngü içine girmiştir. ötürüsıyla, hipoglisemi riskiniz yoksa diyetisyen ve tabip denetiminde öğün sayısını azaltmakta yarar var. Bilhassa insülin direnci ve bel etrafı kalın olan hastalarda yavaşça açlık tedaviyi olumlu tarafta etkilediği bilinmektedir.” dedi.
“EKŞİ MEYVELER GEREĞİNDen çok YENİRSE KAN ŞEKERİ İÇİN OLUMSUZ DURUMLAR ORTAYA ÇIKARABİLİR”
Şeker oranı az zannedilen ekşi meyveler gereğinden çok yenirse kan şekeri için çok olumsuz durumlar ortaya çıkarabileceğine dikkat çeken Yeditepe Üniversitesi Hastaneleri Beslenme ve Diyet uzmanı Diyetisyen Buket Ertaş Sefer, hususla ilgili şu ayrıntıları verdi:
“Meyvelerin kendi ortasında kalori farkı olsa da. Aslında içerdikleri karbonhidrat ölçüleri ortalama eşit kabul edilir. Yani, kan şekerine tesirleri aslında birbirlerinden farklı değildir. ötürüsıyla mayhoş, ekşi meyvelerin de gereğinden çok tüketilmesi durumunda kan şekerini olumsuz etkileyecektir. Burada porsiyon ölçüsü devreye girer. En güzeli, ölçüsünü ayarlayarak özgür olmak. Lakin kuru meyveler hacim başına daha fazla şeker içerdiği için kan şekerini süratli yükseltebileceği unutulmamalı ve porsiyon denetimi bu doğrultuda yapılmalı.”
“BAL VE PEKMEZİN DE GLUKOZ VE FRUKTOZ İÇERDİĞİ UNUTULMAMALI”
Balın sıhhatimiz için yararlı olmakla bir arada içeriğinde glukoz ve fruktoz bulunduğunu söyleyen Dyt. Buket Ertaş Sefer, “En doğalını da bulsanız maalesef bal glukoz ve fruktoz içerir. Doğal olan besinler sıhhate yarar sağlasa da kan şekerinizi yükseltir. Yani faydalı olan şeyler kan şekerime ziyan vermez fikri yanlıştır” sözlerini kullandı.
“FAZLA TÜKETİLEN KEPEKLİ VE DİYET ESERLER DE KAN ŞEKERİNİ YÜKSELTİR”
Özellikle diyabetli ya da prediyabet periyodundaki bireylerin sağlıklı ya da gerçek olduğunu düşünerek yaptıkları beslenme yanlışlarına dikkat çeken Dyt. Sefer, bahisle ilgili şu ayrıntıları verdi:
Kepekli mamüllerin olağan eserlere kıyasla daha fazla posa içerdiğini ve posanın da kan şekerini dengelemede kıymetli rol oynayan bir karbonhidrat (cho) çeşidi olduğunu belirten Dyt. Buket Ertaş, kepekli mamülleriniz de fazla tüketimin hem kan şekerini yükselteceğini birebir vakitte kilo aldıracağını söylemiş oldu. Dyt. Sefer, “Light olarak tanımlanan diyet eserler genelde yağı azaltılmış seçeneklerdir ve güç verir. ötürüsıyla bu eserler gereğinden çok porsiyonlarda tüketildiğinde kilo aldırabildiği üzere kan şekerinin de yükselmesine yol açar.”
“DOĞAL MEYVEDEN YAPILAN TATLILARIN DA FAZLASI KARACİĞERDE YAĞLANMA RİSKİNİ ARTIRIR”
Fazla fruktoz yani meyve şekeri tüketiminin kan şekerinde dengesizlikler, gestasyonel diyabete yatkınlık, karaciğerde yağlanma ve göbek bölgesi kalınlaşması riskini artırabileceğini işaret eden Dyt. Sefer, bahisle ilgili şu ayrıntıları verdi:
“Şüphesiz bedene en ziyanlı bileşenlerden biri eklenti şeker. Yalnızca diyabet hastaları için değil sağlıklı bireyler için de istemediğimiz bir besin çeşidi. Sağlıklı hayat ve sağlıklı beslenmenin tanınan olduğu bu günlerde şeker eksiz tatlılar fazlacaça gündemde yer alıyor. Şekerli tatlılar yerine bu tanımları tüketmek çok mantıklı ve sağlıklı bir dönüşüm oldu. Ama bu mamüllerin de kalorisi olduğu ve doğal da olsa fruktoz içerdiği unutuldu. Fazla fruktoz, yani meyve şekeri tüketildiğinde kan şekerinde dengesizlikler, gestasyonel diyabete yatkınlık, karaciğerde yağlanma ve göbek bölgesi kalınlaşması riskini artırır. ötürüsıyla evet eklenti şeker tüketmemek epeyce sağlıklı lakin bu sınırsız doğal meyve şekeri tüketebileceğimiz manasına gelmez.”
“HER İNSANIN KALİTELİ KARBONHİDRATA GEREKSİNİMİ VAR”
Diyabetli olsun ya da olmasın herkesin kaliteli karbonhidrata muhtaçlığı olduğunu hatırlatan Dyt. Sefer, “Genel olarak, kan şekerini süratli yükseltmeyen, besleyiciliği ön planda olan komplex karbonhidratlar bizim sağlıklı dediğimiz karbonhidratın genel tarifidir. Kuru baklagil çeşitleri, tam buğday, çavdar, siyez, kara buğday üzere kaliteli unlardan yapılmış ekmek ve türevleri, bulgur üzere. Bunlar hayatımızda olması gereken karbonhidrat kaynaklarıdır” tabirlerini kullandı.
Beslenmede porsiyon denetimi yapılmazsa kan şekerine etkisinin olumsuz olabileceğine işaret eden Dyt. Sefer kelamlarına şu biçimde devam etti:
“sıradan bir mantıkla aldığımız karbonhidrat ölçüsüne göre kan şekerimiz yükseliyor ve insülin düzeyimiz kan şekerimizi düşürmek için depolama bakılırsavini üstleniyor. Şayet yaptığımız insülin ya da aldığımız oral antidiyabetik ilaç şekerimizi dengelemeye yetmezse kan şekeri yüksek seyrediyor ve uzun vadede öteki komplikasyonlar gelişebiliyor. Ekmek yıllardir büsbütün kesilmesi gereken bir besin olarak görüldü. Hala da birden fazla insan bu biçimde düşünüyor. Aslında fazlacaça vitamin ve mineral barındıran bu kümesi büsbütün elimine etmek daha fazla protein ve yağ tüketimini tetikliyor. Karborhidrat tüketilmese bile bedenin, başka macroelementlerden glukoz üretebildiğini biliyor muydunuz? ötürüsıyla fazla tüketilen et, tavuk üzere protein kaynakları ya da kuruyemiş üzere yağ kaynaklarının da şekerin yükselmesine niye olabileceği unutulmamalı. Besinlerdeki posanın kan şekerini dengelemede epey değerli bir rol üstlendiğini ve bir besin ne kadar hayli posalıysa kan şekerinin regülasyonunda o kadar hayli rol oynuyor demektir. Ancak taze sıkılmış olsa bile meyve suyu tüketmek hem fazla meyve tüketimi manasına gelir birebir vakitte meyvede var olan posadan faydalanamamak demektir. Bir bardak portakal suyu için kaç portakal sıktığınızı düşündünüz mü? Bilhassa içilen kalorilerin kan şekerine daha kolay tesir ettiğini biliyor muydunuz? Şeker düşmelerinde, hipoglisemi risklerinde meyve suyu elbet hayat kurtarıyor. Ancak rutin hayatta hiperglisemi tetiklemesi ihtimali pek yüksektir. Ayrıyeten kan şekerini ani yükselten besinlerin ani hipoglisemi niçini olduğunu da unutmamak gerekir.”
“SPOR YAPILMASI DAHA FAZLA YEMEK YENEBİLECEĞİ MANASINA GELMEZ”
Spor yapmanın kan şekeri istikrarında pek kıymetli olduğunun altını çizen Dyt. Sefer, “Beslenmeye dikkat etmeden ve hatta spor yapıldığı fikriyle daha fazla yemek yenebileceğine dair inanç gerçek değildir. Bilhassa tokluk kan şekeri yüksekliği yaşayanlar yemekten bir süre daha sonra kısa bir yürüyüşün kan şekerine kıymetli tesiri olduğunu söz eder. Ancak diyete dikkat edilmezse asla muvaffakiyet sağlamak mümkün değildir. Kesinlikle alınan cho ve kalori takip edilmelidir” diye konuştu.
“6 ANA, 6 ORTA ÖĞÜN NİZAMININ BİRÇOK HASTAYA DEZAVANTAJ SAĞLAR”
6 ana, 6 orta öğün nizamının birden fazla hastaya dezavantaj sağlayan eski bir telaffuz olduğunu belirten Dyt. Sefer, “Hastanın klinik durumu epeyce öğün yapmasını destekliyorsa olağan olarak bu türlü planlanmalıdır. Lakin, birçok diyabet hastası esasen çok atıştırdığı ve gereksiz kalori aldığı için bu döngü içine girmiştir. ötürüsıyla, hipoglisemi riskiniz yoksa diyetisyen ve tabip denetiminde öğün sayısını azaltmakta yarar var. Bilhassa insülin direnci ve bel etrafı kalın olan hastalarda yavaşça açlık tedaviyi olumlu tarafta etkilediği bilinmektedir.” dedi.
“EKŞİ MEYVELER GEREĞİNDen çok YENİRSE KAN ŞEKERİ İÇİN OLUMSUZ DURUMLAR ORTAYA ÇIKARABİLİR”
Şeker oranı az zannedilen ekşi meyveler gereğinden çok yenirse kan şekeri için çok olumsuz durumlar ortaya çıkarabileceğine dikkat çeken Yeditepe Üniversitesi Hastaneleri Beslenme ve Diyet uzmanı Diyetisyen Buket Ertaş Sefer, hususla ilgili şu ayrıntıları verdi:
“Meyvelerin kendi ortasında kalori farkı olsa da. Aslında içerdikleri karbonhidrat ölçüleri ortalama eşit kabul edilir. Yani, kan şekerine tesirleri aslında birbirlerinden farklı değildir. ötürüsıyla mayhoş, ekşi meyvelerin de gereğinden çok tüketilmesi durumunda kan şekerini olumsuz etkileyecektir. Burada porsiyon ölçüsü devreye girer. En güzeli, ölçüsünü ayarlayarak özgür olmak. Lakin kuru meyveler hacim başına daha fazla şeker içerdiği için kan şekerini süratli yükseltebileceği unutulmamalı ve porsiyon denetimi bu doğrultuda yapılmalı.”
“BAL VE PEKMEZİN DE GLUKOZ VE FRUKTOZ İÇERDİĞİ UNUTULMAMALI”
Balın sıhhatimiz için yararlı olmakla bir arada içeriğinde glukoz ve fruktoz bulunduğunu söyleyen Dyt. Buket Ertaş Sefer, “En doğalını da bulsanız maalesef bal glukoz ve fruktoz içerir. Doğal olan besinler sıhhate yarar sağlasa da kan şekerinizi yükseltir. Yani faydalı olan şeyler kan şekerime ziyan vermez fikri yanlıştır” sözlerini kullandı.