TEI, TEKNOFEST Azerbaycan’da farklı sınıflarda ürettiği ve geliştirdiği motorları sergiledi.
TEI İdare Konseyi Lideri ve Genel Müdürü Mahmut Faruk Akşit, kurumun motor çalışmalarına ait bilgi verdi.
İnsansız hava araçlarının motor muhtaçlığının ulusal imkanlarla karşılanması gayesiyle geliştirdikleri TEI-PD170 motorlarının seri üretiminin devam ettiğini belirten Akşit, daha fazla güç muhtaçlığı bulunan Bayraktar Akıncı Taarruzi İHA’ya yönelik de tahliller geliştirdiklerini söylemiş oldu.
Akşit, Akıncı’nın ağır yükle kalkan versiyonunun 2 adet ithal 450 beygirlik turboprop motorla uçtuğuna dikkati çekerek şöyleki konuştu:
“Akıncı’nın uzun mühlet havada kalacak öbür bir versiyonu da var. Uzun mühlet bakılırsav yapacağı vakit dizeller epeyce daha avantajlı oluyor, fazlaca daha az yakıyorlar. Biz de PD170 motorumuzun 225 beygirlik bir versiyonunu geliştiriyoruz. Projede düzgün bir yere geldik. Motorun olgunlaştırma testlerinde şiddetli ömür testleri vesaire oluyor.
Uzun vadeli yorulma ve zorlama testlerinin yüzde 75’ini şimdi tamamladık. Biraz daha gitmemiz gereken bir test süreci var. Bir yıl ortasında bu motoru Akıncı’yı uçuracak biçimde teslim etmeyi hedefliyoruz.”
Hedef Ulusal Muharebe Uçağı motorunu yapmak
Jet motorları sınıfında ise TEI-TJ90, TEI-TJ300 üzere tahliller geliştirdiklerini, sıranın Ulusal Muharip Uçak için geliştirilen motora geldiğini vurgulayan Akşit, “Yaptığımız ön mühendislik çalışmalarında Ulusal Muharip Uçak’ın zorlayıcı isterleri var. Ulusal Muharip Uçak’ın gereksinim duyduğu motoru geliştirip, üretip, teslim edecek yeteneğe TEI olarak geldiğimizi görüyoruz. TEI grubu olarak ustalık yapıtımız olacak. Türkiye’de bu biçimde bir motoru üretip test edebilecek altyapı yalnızca bizde var. 100 bin pound itkiye kadar her türlü motoru test edebilecek test altyapımız bulunuyor. TEI olarak tasarım ve imalatında bu projede yer almak istiyoruz.” dedi.
Mahmut Faruk Akşit, küçük bir İHA motoru olan TEI-PG50’nin ise pistonlu kümesinde akaryakıtlı bir tahlil olarak geliştirildiğini tabir etti.
Geliştirdikleri motorlardan türev motorlar üreterek eser aileleri oluşturduklarını anlatan Akşit, şunları kaydetti:
“PG50 birinci başta kısa vadeli, tek kullanımlık bir bakılırsav için tasarlanmıştı. Değişik platform üreticilerimiz bu motorun küçük İHA’larda uzun müddet ve tekraren kullanmasıyla ilgili muhtaçlık olduğunu söylemiş oldu. Hem Türkiye’den müşterilerimiz hem Azerbaycan’dan potansiyel bir müşterimiz geldi, yeteneklerini sorguladı. PG50’nin PG50S dediğimiz uzun ömürlü bir versiyonunu türettik. Ömür testleri devam ediyor. Ne kadar mühlet emniyetli biçimde uçabileceğini test ediyoruz.
Küçük dronların şimdi hepsi elektrikli güç sistemleriyle uçuyor. Bunların limitleri var. Büyük güçlere ve uzun mühlet havada kalmaya gereksinim duyan vazifelere hakikat gittiğinizde batarya sistemi artık fizikî olarak muhtaçlığı karşılayamıyor, mecburen fosil yakıtlı motorlara gelmeniz gerekiyor. PG50 bu segmente uyuyor ve gereksinime yanıt veriyor. PG50’yi hibrit, hem yakıt hem elektrik motoru olarak dönüştürüyoruz.”
TEI İdare Konseyi Lideri ve Genel Müdürü Mahmut Faruk Akşit, kurumun motor çalışmalarına ait bilgi verdi.
İnsansız hava araçlarının motor muhtaçlığının ulusal imkanlarla karşılanması gayesiyle geliştirdikleri TEI-PD170 motorlarının seri üretiminin devam ettiğini belirten Akşit, daha fazla güç muhtaçlığı bulunan Bayraktar Akıncı Taarruzi İHA’ya yönelik de tahliller geliştirdiklerini söylemiş oldu.
Akşit, Akıncı’nın ağır yükle kalkan versiyonunun 2 adet ithal 450 beygirlik turboprop motorla uçtuğuna dikkati çekerek şöyleki konuştu:
“Akıncı’nın uzun mühlet havada kalacak öbür bir versiyonu da var. Uzun mühlet bakılırsav yapacağı vakit dizeller epeyce daha avantajlı oluyor, fazlaca daha az yakıyorlar. Biz de PD170 motorumuzun 225 beygirlik bir versiyonunu geliştiriyoruz. Projede düzgün bir yere geldik. Motorun olgunlaştırma testlerinde şiddetli ömür testleri vesaire oluyor.
Uzun vadeli yorulma ve zorlama testlerinin yüzde 75’ini şimdi tamamladık. Biraz daha gitmemiz gereken bir test süreci var. Bir yıl ortasında bu motoru Akıncı’yı uçuracak biçimde teslim etmeyi hedefliyoruz.”
Hedef Ulusal Muharebe Uçağı motorunu yapmak
Jet motorları sınıfında ise TEI-TJ90, TEI-TJ300 üzere tahliller geliştirdiklerini, sıranın Ulusal Muharip Uçak için geliştirilen motora geldiğini vurgulayan Akşit, “Yaptığımız ön mühendislik çalışmalarında Ulusal Muharip Uçak’ın zorlayıcı isterleri var. Ulusal Muharip Uçak’ın gereksinim duyduğu motoru geliştirip, üretip, teslim edecek yeteneğe TEI olarak geldiğimizi görüyoruz. TEI grubu olarak ustalık yapıtımız olacak. Türkiye’de bu biçimde bir motoru üretip test edebilecek altyapı yalnızca bizde var. 100 bin pound itkiye kadar her türlü motoru test edebilecek test altyapımız bulunuyor. TEI olarak tasarım ve imalatında bu projede yer almak istiyoruz.” dedi.
Mahmut Faruk Akşit, küçük bir İHA motoru olan TEI-PG50’nin ise pistonlu kümesinde akaryakıtlı bir tahlil olarak geliştirildiğini tabir etti.
Geliştirdikleri motorlardan türev motorlar üreterek eser aileleri oluşturduklarını anlatan Akşit, şunları kaydetti:
“PG50 birinci başta kısa vadeli, tek kullanımlık bir bakılırsav için tasarlanmıştı. Değişik platform üreticilerimiz bu motorun küçük İHA’larda uzun müddet ve tekraren kullanmasıyla ilgili muhtaçlık olduğunu söylemiş oldu. Hem Türkiye’den müşterilerimiz hem Azerbaycan’dan potansiyel bir müşterimiz geldi, yeteneklerini sorguladı. PG50’nin PG50S dediğimiz uzun ömürlü bir versiyonunu türettik. Ömür testleri devam ediyor. Ne kadar mühlet emniyetli biçimde uçabileceğini test ediyoruz.
Küçük dronların şimdi hepsi elektrikli güç sistemleriyle uçuyor. Bunların limitleri var. Büyük güçlere ve uzun mühlet havada kalmaya gereksinim duyan vazifelere hakikat gittiğinizde batarya sistemi artık fizikî olarak muhtaçlığı karşılayamıyor, mecburen fosil yakıtlı motorlara gelmeniz gerekiyor. PG50 bu segmente uyuyor ve gereksinime yanıt veriyor. PG50’yi hibrit, hem yakıt hem elektrik motoru olarak dönüştürüyoruz.”