Ela
New member
Hangisi Trafik Kazasında Asli Kusur Sayılır?
Trafik kazaları, hem can hem de mal kaybına yol açan ciddi olaylardır. Her yıl binlerce insan, kurallara uyulmaması nedeniyle meydana gelen kazalarda hayatını kaybetmekte veya yaralanmaktadır. Kazaların ardından en önemli adımlardan biri, kazaya neden olan kusurun belirlenmesidir. Bu noktada “asli kusur” kavramı devreye girer. Peki, hangi durumlar trafik kazasında “asli kusur” olarak değerlendirilir? Hangi ihlaller sürücünün kazadaki sorumluluğunu artırır? Bu makalede bu sorulara yanıt aranacak ve konuyla ilgili sık sorulan bazı sorulara da açıklık getirilecektir.
Asli Kusur Nedir?
Trafik kazalarında kusur tespiti, Karayolları Trafik Kanunu ve ilgili yönetmelikler çerçevesinde yapılır. “Asli kusur”, bir kazanın meydana gelmesinde doğrudan ve belirleyici etkiye sahip olan, ağır ihmal veya kural ihlali anlamına gelir. Başka bir ifadeyle, eğer bir sürücünün yaptığı ihlal olmasaydı kaza olmayacaktı diyorsak, o davranış “asli kusur” olarak nitelendirilir.
Asli Kusur Sayılan Haller Nelerdir?
Karayolları Trafik Yönetmeliği’nde ve Sigorta Bilgi ve Gözetim Merkezi’nin (SBM) kaza tespit tutanaklarına yönelik kılavuzlarında asli kusur teşkil eden haller açıkça belirtilmiştir. Bunlardan bazıları şunlardır:
1. Kırmızı Işık İhlali: Kırmızı ışıkta geçmek, asli kusur teşkil eder. Bu ihlal, genellikle çarpışmalı kazalara yol açar.
2. Alkollü Araç Kullanmak: Alkol, sürücünün reflekslerini ve karar verme yetisini ciddi şekilde etkiler. Bu yüzden alkollü araç kullanmak daima asli kusur olarak değerlendirilir.
3. Hatalı Şerit Değiştirme: Şerit ihlali yaparak diğer araçların yoluna girmek veya aniden şerit değiştirmek kazaya neden olursa, bu da asli kusur sayılır.
4. Geçiş Önceliğine Uymamak: Kavşaklarda ya da yaya geçitlerinde geçiş üstünlüğüne sahip araçlara veya yayalara yol vermemek, kazaya neden olursa asli kusurdur.
5. Aşırı Hız Yapmak: Yasal hız limitinin üzerinde seyretmek, hem sürücünün hem de diğer yol kullanıcılarının güvenliğini tehlikeye atar. Kazaya sebebiyet verilmesi durumunda bu da asli kusur sayılır.
6. Ters Yön Kullanmak: Trafiğin yönüne aykırı şekilde araç kullanmak, karşıdan gelen araçlarla çarpışmaya neden olabileceği için ağır bir kusurdur.
7. Yaya Geçidinde Durmamak: Yayaların geçiş hakkı olan bölgelerde durmamak, hem can güvenliğini tehlikeye atar hem de sürücüye asli kusur yükler.
Asli Kusur ile Tali Kusur Arasındaki Fark Nedir?
Asli kusur, kazanın esas nedeni olan, yani kaza olmasaydı mutlaka bu davranışın yapılmamış olması gereken ihlallerdir. Tali kusur ise, kazaya dolaylı olarak etki eden daha hafif ihlallerdir. Örneğin bir sürücünün emniyet kemeri takmaması tali kusur sayılabilir; çünkü bu ihlal kazaya neden olmaz ancak kazanın etkisini artırabilir.
Asli Kusur Tespiti Nasıl Yapılır?
Kazalarda kusur oranı genellikle tarafların doldurduğu “Kaza Tespit Tutanağı” ve olay yerinde yapılan incelemeler doğrultusunda belirlenir. Trafik polisi, kamera kayıtları, görgü tanıkları, teknik bilirkişi raporları gibi unsurlar da sürece dâhil edilebilir. Ancak kazaya neden olan davranış açıkça belirlenebiliyorsa, bu durumun asli kusur sayılması doğrudan mümkündür.
Asli Kusurlu Olan Kişi Hangi Sonuçlarla Karşılaşır?
Asli kusurlu olan sürücü, hem trafik cezası alır hem de cezai ve hukuki sorumluluklarla karşılaşabilir. Örneğin:
- Sigorta şirketi, kusur oranına göre hasarı karşılamayabilir veya rücu davası açabilir.
- Kazada ölüm veya yaralanma varsa, asli kusurlu sürücü hakkında ceza davası açılabilir.
- Mahkemeler, tazminat davalarında asli kusurlu olan tarafı yüksek oranda sorumlu tutar.
Sık Sorulan Sorular ve Cevaplar
Soru 1: Karşılıklı kaza oldu, her iki taraf da kusurlu. Bu durumda ikisi de asli kusurlu olabilir mi?
Evet, birden fazla taraf asli kusurlu olabilir. Özellikle her iki sürücünün de ağır ihlaller yaptığı durumlarda, örneğin biri kırmızı ışıkta geçerken diğeri hız limitini aşmışsa, her iki taraf da farklı oranlarda asli kusurlu sayılabilir.
Soru 2: Asli kusurlu olan biri yine de tazminat alabilir mi?
Kural olarak asli kusurlu olan kişi, tazminat hakkını büyük ölçüde kaybeder. Ancak bazı durumlarda karşı tarafın da tali kusuru varsa, bu dikkate alınarak tazminat miktarı yeniden değerlendirilir.
Soru 3: Asli kusurda itiraz hakkı var mı?
Evet, sürücüler kaza tespit tutanağına veya sigorta şirketinin kusur oranı değerlendirmesine karşılık olarak itiraz edebilir. Bu durumda Sulh Ceza Hakimliği'ne veya ilgili Sigorta Tahkim Komisyonu'na başvuru yapılabilir.
Soru 4: Trafik polisi raporunda asli kusurlu gösterildim, bu kesin midir?
Hayır. Polis raporu idari bir değerlendirmedir. Nihai kararı mahkeme verir. Delillerle birlikte haklı olduğunuzu ispat ederseniz, bu durum değiştirilebilir.
Soru 5: Sürücü belgesi olmayan biri kaza yaparsa otomatik olarak asli kusurlu mu olur?
Ehliyetsiz araç kullanmak ağır bir ihlaldir ve çoğu zaman asli kusur olarak değerlendirilir. Ancak kazanın oluş biçimi de dikkate alınır. Ehliyetsiz kişi kurallara uygun davranmış, diğer taraf ihlal yapmışsa, kusur oranı farklı şekilde belirlenebilir.
Sonuç ve Değerlendirme
Trafik kazalarında asli kusur, olayın meydana gelmesinde temel sorumluluğu taşıyan davranışlardır. Bu davranışlar sadece yasal bir sonuç doğurmakla kalmaz, aynı zamanda vicdani ve toplumsal bir sorumluluk da yükler. Sürücülerin hem kendi güvenlikleri hem de diğer yol kullanıcılarının güvenliği için trafik kurallarına uyması hayati önem taşır. Unutulmamalıdır ki, bir ihmal ya da dikkatsizlik, geri dönüşü olmayan sonuçlara yol açabilir. Dolayısıyla trafik kurallarına uyum, yalnızca bir yasal zorunluluk değil, aynı zamanda insani bir görevdir.
Anahtar Kelimeler: asli kusur nedir, trafik kazasında kusur oranı, kırmızı ışıkta geçmek, alkollü araç kullanmak, şerit ihlali, geçiş önceliği, trafik kazası sorumluluğu, kaza tespit tutanağı, tali kusur, sigorta tazminatı.
Trafik kazaları, hem can hem de mal kaybına yol açan ciddi olaylardır. Her yıl binlerce insan, kurallara uyulmaması nedeniyle meydana gelen kazalarda hayatını kaybetmekte veya yaralanmaktadır. Kazaların ardından en önemli adımlardan biri, kazaya neden olan kusurun belirlenmesidir. Bu noktada “asli kusur” kavramı devreye girer. Peki, hangi durumlar trafik kazasında “asli kusur” olarak değerlendirilir? Hangi ihlaller sürücünün kazadaki sorumluluğunu artırır? Bu makalede bu sorulara yanıt aranacak ve konuyla ilgili sık sorulan bazı sorulara da açıklık getirilecektir.
Asli Kusur Nedir?
Trafik kazalarında kusur tespiti, Karayolları Trafik Kanunu ve ilgili yönetmelikler çerçevesinde yapılır. “Asli kusur”, bir kazanın meydana gelmesinde doğrudan ve belirleyici etkiye sahip olan, ağır ihmal veya kural ihlali anlamına gelir. Başka bir ifadeyle, eğer bir sürücünün yaptığı ihlal olmasaydı kaza olmayacaktı diyorsak, o davranış “asli kusur” olarak nitelendirilir.
Asli Kusur Sayılan Haller Nelerdir?
Karayolları Trafik Yönetmeliği’nde ve Sigorta Bilgi ve Gözetim Merkezi’nin (SBM) kaza tespit tutanaklarına yönelik kılavuzlarında asli kusur teşkil eden haller açıkça belirtilmiştir. Bunlardan bazıları şunlardır:
1. Kırmızı Işık İhlali: Kırmızı ışıkta geçmek, asli kusur teşkil eder. Bu ihlal, genellikle çarpışmalı kazalara yol açar.
2. Alkollü Araç Kullanmak: Alkol, sürücünün reflekslerini ve karar verme yetisini ciddi şekilde etkiler. Bu yüzden alkollü araç kullanmak daima asli kusur olarak değerlendirilir.
3. Hatalı Şerit Değiştirme: Şerit ihlali yaparak diğer araçların yoluna girmek veya aniden şerit değiştirmek kazaya neden olursa, bu da asli kusur sayılır.
4. Geçiş Önceliğine Uymamak: Kavşaklarda ya da yaya geçitlerinde geçiş üstünlüğüne sahip araçlara veya yayalara yol vermemek, kazaya neden olursa asli kusurdur.
5. Aşırı Hız Yapmak: Yasal hız limitinin üzerinde seyretmek, hem sürücünün hem de diğer yol kullanıcılarının güvenliğini tehlikeye atar. Kazaya sebebiyet verilmesi durumunda bu da asli kusur sayılır.
6. Ters Yön Kullanmak: Trafiğin yönüne aykırı şekilde araç kullanmak, karşıdan gelen araçlarla çarpışmaya neden olabileceği için ağır bir kusurdur.
7. Yaya Geçidinde Durmamak: Yayaların geçiş hakkı olan bölgelerde durmamak, hem can güvenliğini tehlikeye atar hem de sürücüye asli kusur yükler.
Asli Kusur ile Tali Kusur Arasındaki Fark Nedir?
Asli kusur, kazanın esas nedeni olan, yani kaza olmasaydı mutlaka bu davranışın yapılmamış olması gereken ihlallerdir. Tali kusur ise, kazaya dolaylı olarak etki eden daha hafif ihlallerdir. Örneğin bir sürücünün emniyet kemeri takmaması tali kusur sayılabilir; çünkü bu ihlal kazaya neden olmaz ancak kazanın etkisini artırabilir.
Asli Kusur Tespiti Nasıl Yapılır?
Kazalarda kusur oranı genellikle tarafların doldurduğu “Kaza Tespit Tutanağı” ve olay yerinde yapılan incelemeler doğrultusunda belirlenir. Trafik polisi, kamera kayıtları, görgü tanıkları, teknik bilirkişi raporları gibi unsurlar da sürece dâhil edilebilir. Ancak kazaya neden olan davranış açıkça belirlenebiliyorsa, bu durumun asli kusur sayılması doğrudan mümkündür.
Asli Kusurlu Olan Kişi Hangi Sonuçlarla Karşılaşır?
Asli kusurlu olan sürücü, hem trafik cezası alır hem de cezai ve hukuki sorumluluklarla karşılaşabilir. Örneğin:
- Sigorta şirketi, kusur oranına göre hasarı karşılamayabilir veya rücu davası açabilir.
- Kazada ölüm veya yaralanma varsa, asli kusurlu sürücü hakkında ceza davası açılabilir.
- Mahkemeler, tazminat davalarında asli kusurlu olan tarafı yüksek oranda sorumlu tutar.
Sık Sorulan Sorular ve Cevaplar
Soru 1: Karşılıklı kaza oldu, her iki taraf da kusurlu. Bu durumda ikisi de asli kusurlu olabilir mi?
Evet, birden fazla taraf asli kusurlu olabilir. Özellikle her iki sürücünün de ağır ihlaller yaptığı durumlarda, örneğin biri kırmızı ışıkta geçerken diğeri hız limitini aşmışsa, her iki taraf da farklı oranlarda asli kusurlu sayılabilir.
Soru 2: Asli kusurlu olan biri yine de tazminat alabilir mi?
Kural olarak asli kusurlu olan kişi, tazminat hakkını büyük ölçüde kaybeder. Ancak bazı durumlarda karşı tarafın da tali kusuru varsa, bu dikkate alınarak tazminat miktarı yeniden değerlendirilir.
Soru 3: Asli kusurda itiraz hakkı var mı?
Evet, sürücüler kaza tespit tutanağına veya sigorta şirketinin kusur oranı değerlendirmesine karşılık olarak itiraz edebilir. Bu durumda Sulh Ceza Hakimliği'ne veya ilgili Sigorta Tahkim Komisyonu'na başvuru yapılabilir.
Soru 4: Trafik polisi raporunda asli kusurlu gösterildim, bu kesin midir?
Hayır. Polis raporu idari bir değerlendirmedir. Nihai kararı mahkeme verir. Delillerle birlikte haklı olduğunuzu ispat ederseniz, bu durum değiştirilebilir.
Soru 5: Sürücü belgesi olmayan biri kaza yaparsa otomatik olarak asli kusurlu mu olur?
Ehliyetsiz araç kullanmak ağır bir ihlaldir ve çoğu zaman asli kusur olarak değerlendirilir. Ancak kazanın oluş biçimi de dikkate alınır. Ehliyetsiz kişi kurallara uygun davranmış, diğer taraf ihlal yapmışsa, kusur oranı farklı şekilde belirlenebilir.
Sonuç ve Değerlendirme
Trafik kazalarında asli kusur, olayın meydana gelmesinde temel sorumluluğu taşıyan davranışlardır. Bu davranışlar sadece yasal bir sonuç doğurmakla kalmaz, aynı zamanda vicdani ve toplumsal bir sorumluluk da yükler. Sürücülerin hem kendi güvenlikleri hem de diğer yol kullanıcılarının güvenliği için trafik kurallarına uyması hayati önem taşır. Unutulmamalıdır ki, bir ihmal ya da dikkatsizlik, geri dönüşü olmayan sonuçlara yol açabilir. Dolayısıyla trafik kurallarına uyum, yalnızca bir yasal zorunluluk değil, aynı zamanda insani bir görevdir.
Anahtar Kelimeler: asli kusur nedir, trafik kazasında kusur oranı, kırmızı ışıkta geçmek, alkollü araç kullanmak, şerit ihlali, geçiş önceliği, trafik kazası sorumluluğu, kaza tespit tutanağı, tali kusur, sigorta tazminatı.