Bakü, Azerbaycan:
Azerbaycan'daki Birleşmiş Milletler COP29 iklim zirvesine katılan ülkeler, karbon dengeleme kredilerinin ticaretine yönelik küresel bir sistemin kuralları üzerinde anlaşmaya varmaya çalışacak.
İşte bilmeniz gerekenler:
KARBON OFSETLERİ NELERDİR?
Bazı hükümetler ve şirketler, iklim hedeflerine ulaşmak için gezegeni ısıtan sera gazı emisyonlarını azaltma konusunda zorluk yaşayabilir. Karbon dengelemeyi destekleyenler, bunları bu hedeflere ulaşmaya yardımcı olacak temel bir araç olarak görüyor.
Bu denkleştirmeler, bir ulusun veya şirketin, başka yerlerdeki emisyonları azaltmaya yönelik eylemler için ödeme yaparak emisyonlarının bir kısmını dengelemesine olanak tanır. Bu eylemler arasında kırsal alanda güneş paneli kurulumları veya benzinli otobüs filosunun elektriğe dönüştürülmesi yer alabilir.
6. MADDE NEDİR?
Paris Anlaşması'nın 6. Maddesi, ülkelerin karbon emisyonlarını azaltmak için birlikte çalışmalarına yardımcı oluyor. Ülkelerin ve şirketlerin, ulusal olarak belirlenmiş katkılar (NDC'ler) olarak bilinen iklim eylem planlarında gezegeni ısıtan gazları azaltmak için belirledikleri hedeflere ulaşmalarına yardımcı olarak dengelemeleri takas etmeleri için iki seçenek ortaya koyuyor.
Bunlardan biri, iki ülkenin ikili bir karbon ticareti anlaşması için kendi şartlarını belirlemesine izin veriyor; bu, Madde 6.2 olarak biliniyor. İkincisi, Madde 6.4 olarak bilinen, ülkelerin ve şirketlerin karbon emisyonlarını dengelemeye ve bu dengelemelerin ticaretini yapmaya başlaması için BM tarafından yönetilen merkezi bir sistem oluşturmayı amaçlıyor.
Madde 6, gelişmekte olan ülkelere iklim finansmanı sağlamak için önemli bir mekanizma olarak görülüyor ve eğer bir Paris Anlaşması karbon piyasası başlatılırsa, Donald Trump yönetimindeki ABD Paris Anlaşması'na verdiği desteği geri çekse bile çalışmaya devam edebilir.
ŞİMDİYE KADAR NELERE KARAR VERİLMİŞTİ?
Glasgow'daki COP26 iklim zirvesinde müzakereciler, karbon kredisi ticaretini düzenlemek için geniş bir kural kitabı oluşturan çığır açıcı bir anlaşmaya vardı.
Ancak Dubai'deki COP28'de iki hafta süren görüşmelerin ardından ülkeler, merkezi bir karbon ticaret sistemini faaliyete geçirmek veya ikili düzenlemeler yapmak isteyen ülkeler için kuralları açıklığa kavuşturmak için gerekli ayrıntılar konusunda bir anlaşma imzalamayı başaramadı.
Japonya ve Endonezya gibi bazı ülkeler, bu açıklamalar olmadan ikili anlaşmalara devam etmeye karar verdiler ve halihazırda “uluslararası devredilebilir azaltım sonuçları” (ITMO'lar) olarak bilinen karbon kredilerinin ticaretini yapmaya hazırlanıyorlar. BM, bu yılın ekim ayı itibarıyla 56 ülke arasında 91 anlaşma yapıldığını açıkladı. Tayland ve İsviçre ilk satışı Ocak ayında tamamladılar ve ikili ticaret anlaşmalarına yönelik pazar hâlâ oldukça küçük.
Bazı alıcılar, ülkelerin anlaşma şartlarını değiştirmesini veya iptal etmesini engelleyecek yeterli kuralların bulunmadığından ve alınan ve satılan kredilerin hem alan hem de satan ülkeler tarafından sayılmamasını sağlayacak sağlam bir sistemin bulunmadığından endişe ediyor.
COP29’DA NELERE KARAR VERİLECEK?
Yetkililer bu yılki iklim konferansında 6. Madde konusunda erken bir “kazanç” elde etmeye istekli.
Piyasa gözlemcileri, ikili anlaşmalara bariyerler koymak ve BM destekli merkezi pazar yerini faaliyete geçirmek için bir anlaşmaya varılabileceğinden umutlu.
Korkuluklar, ülkelerin gerçek emisyon azaltımlarını alıp sattıklarına dair güvence sağlamak için kontrol ve dengeleri içerir. Örneğin bazı ülkeler, ulusların kredi üretmek için kullandıkları yöntemlerin uluslararası olarak kontrol edilmesini istiyor.
Ülkeler aynı zamanda BM'nin merkezi kayıt sisteminin işlem görebilecek ve emekliye ayrılabilecek kredileri barındırıp barındırmayacağını veya sadece muhasebe amacıyla çalışıp çalışmayacağını da müzakere edecek.
Birleşmiş Milletler kurallarına göre seçilen bir uzman grubu, kredilerin temel kalite standartlarını karşılamasını sağlamak amacıyla çok taraflı ticaret sistemi için bir çerçeve oluşturdu. Ancak COP29'daki ülkeler bu standardı imzalamaya, daha fazla tartışma başlatmaya veya reddetmeye karar verebilir.
COP29'un ardından teknik uzman grubu, örneğin soba projeleri veya yeniden ağaçlandırma yoluyla karbon kredisi üretmeye yönelik hangi metodolojilerin yeni Paris Aligned sistemine kredi verebileceği konusunda anlaşmaya varmak için tekrar toplanacak.
Bu yıl kilit noktalar çözülürse sistem 2025 gibi kısa bir sürede faaliyete geçebilir.
GÖNÜLLÜ KARBON PİYASASI İÇİN BU NE ANLAMA GELİYOR?
Emisyonlarını azaltma yönünde hiçbir yasal yükümlülüğü bulunmayan bazı şirketler, gönüllü karbon piyasasında kredi satın alarak kısmen karşılayabilecekleri gönüllü hedefler belirlemiştir. 2022'de gönüllü pazarın değeri dünya çapında yaklaşık 2 milyar dolardı. Ancak tekrarlanan skandallarla sarsılan şirketin piyasa değeri geçen yıl 723 milyon dolara geriledi.
Şu anda gönüllü piyasada bulunan karbon projelerinin Paris Anlaşması sistemiyle ilişkilendirilmesi güveni artırabilir.
Yenileyici tarıma yönelik mangrov restorasyonu gibi projelerin geliştiricileri, kredilerinin BM sistemi kapsamında satılması için başvuruda bulunabilir; bu, onaylanırsa bu sistemde veya gönüllü piyasada satış yapabilecekleri anlamına gelir. Uzmanlar, BM onaylı kredilerin daha yüksek bir fiyat etiketi taşımasını bekliyor.
(Başlık dışında bu hikaye Haberler personeli tarafından düzenlenmemiştir ve ortak bir yayından yayınlanmıştır.)
Azerbaycan'daki Birleşmiş Milletler COP29 iklim zirvesine katılan ülkeler, karbon dengeleme kredilerinin ticaretine yönelik küresel bir sistemin kuralları üzerinde anlaşmaya varmaya çalışacak.
İşte bilmeniz gerekenler:
KARBON OFSETLERİ NELERDİR?
Bazı hükümetler ve şirketler, iklim hedeflerine ulaşmak için gezegeni ısıtan sera gazı emisyonlarını azaltma konusunda zorluk yaşayabilir. Karbon dengelemeyi destekleyenler, bunları bu hedeflere ulaşmaya yardımcı olacak temel bir araç olarak görüyor.
Bu denkleştirmeler, bir ulusun veya şirketin, başka yerlerdeki emisyonları azaltmaya yönelik eylemler için ödeme yaparak emisyonlarının bir kısmını dengelemesine olanak tanır. Bu eylemler arasında kırsal alanda güneş paneli kurulumları veya benzinli otobüs filosunun elektriğe dönüştürülmesi yer alabilir.
6. MADDE NEDİR?
Paris Anlaşması'nın 6. Maddesi, ülkelerin karbon emisyonlarını azaltmak için birlikte çalışmalarına yardımcı oluyor. Ülkelerin ve şirketlerin, ulusal olarak belirlenmiş katkılar (NDC'ler) olarak bilinen iklim eylem planlarında gezegeni ısıtan gazları azaltmak için belirledikleri hedeflere ulaşmalarına yardımcı olarak dengelemeleri takas etmeleri için iki seçenek ortaya koyuyor.
Bunlardan biri, iki ülkenin ikili bir karbon ticareti anlaşması için kendi şartlarını belirlemesine izin veriyor; bu, Madde 6.2 olarak biliniyor. İkincisi, Madde 6.4 olarak bilinen, ülkelerin ve şirketlerin karbon emisyonlarını dengelemeye ve bu dengelemelerin ticaretini yapmaya başlaması için BM tarafından yönetilen merkezi bir sistem oluşturmayı amaçlıyor.
Madde 6, gelişmekte olan ülkelere iklim finansmanı sağlamak için önemli bir mekanizma olarak görülüyor ve eğer bir Paris Anlaşması karbon piyasası başlatılırsa, Donald Trump yönetimindeki ABD Paris Anlaşması'na verdiği desteği geri çekse bile çalışmaya devam edebilir.
ŞİMDİYE KADAR NELERE KARAR VERİLMİŞTİ?
Glasgow'daki COP26 iklim zirvesinde müzakereciler, karbon kredisi ticaretini düzenlemek için geniş bir kural kitabı oluşturan çığır açıcı bir anlaşmaya vardı.
Ancak Dubai'deki COP28'de iki hafta süren görüşmelerin ardından ülkeler, merkezi bir karbon ticaret sistemini faaliyete geçirmek veya ikili düzenlemeler yapmak isteyen ülkeler için kuralları açıklığa kavuşturmak için gerekli ayrıntılar konusunda bir anlaşma imzalamayı başaramadı.
Japonya ve Endonezya gibi bazı ülkeler, bu açıklamalar olmadan ikili anlaşmalara devam etmeye karar verdiler ve halihazırda “uluslararası devredilebilir azaltım sonuçları” (ITMO'lar) olarak bilinen karbon kredilerinin ticaretini yapmaya hazırlanıyorlar. BM, bu yılın ekim ayı itibarıyla 56 ülke arasında 91 anlaşma yapıldığını açıkladı. Tayland ve İsviçre ilk satışı Ocak ayında tamamladılar ve ikili ticaret anlaşmalarına yönelik pazar hâlâ oldukça küçük.
Bazı alıcılar, ülkelerin anlaşma şartlarını değiştirmesini veya iptal etmesini engelleyecek yeterli kuralların bulunmadığından ve alınan ve satılan kredilerin hem alan hem de satan ülkeler tarafından sayılmamasını sağlayacak sağlam bir sistemin bulunmadığından endişe ediyor.
COP29’DA NELERE KARAR VERİLECEK?
Yetkililer bu yılki iklim konferansında 6. Madde konusunda erken bir “kazanç” elde etmeye istekli.
Piyasa gözlemcileri, ikili anlaşmalara bariyerler koymak ve BM destekli merkezi pazar yerini faaliyete geçirmek için bir anlaşmaya varılabileceğinden umutlu.
Korkuluklar, ülkelerin gerçek emisyon azaltımlarını alıp sattıklarına dair güvence sağlamak için kontrol ve dengeleri içerir. Örneğin bazı ülkeler, ulusların kredi üretmek için kullandıkları yöntemlerin uluslararası olarak kontrol edilmesini istiyor.
Ülkeler aynı zamanda BM'nin merkezi kayıt sisteminin işlem görebilecek ve emekliye ayrılabilecek kredileri barındırıp barındırmayacağını veya sadece muhasebe amacıyla çalışıp çalışmayacağını da müzakere edecek.
Birleşmiş Milletler kurallarına göre seçilen bir uzman grubu, kredilerin temel kalite standartlarını karşılamasını sağlamak amacıyla çok taraflı ticaret sistemi için bir çerçeve oluşturdu. Ancak COP29'daki ülkeler bu standardı imzalamaya, daha fazla tartışma başlatmaya veya reddetmeye karar verebilir.
COP29'un ardından teknik uzman grubu, örneğin soba projeleri veya yeniden ağaçlandırma yoluyla karbon kredisi üretmeye yönelik hangi metodolojilerin yeni Paris Aligned sistemine kredi verebileceği konusunda anlaşmaya varmak için tekrar toplanacak.
Bu yıl kilit noktalar çözülürse sistem 2025 gibi kısa bir sürede faaliyete geçebilir.
GÖNÜLLÜ KARBON PİYASASI İÇİN BU NE ANLAMA GELİYOR?
Emisyonlarını azaltma yönünde hiçbir yasal yükümlülüğü bulunmayan bazı şirketler, gönüllü karbon piyasasında kredi satın alarak kısmen karşılayabilecekleri gönüllü hedefler belirlemiştir. 2022'de gönüllü pazarın değeri dünya çapında yaklaşık 2 milyar dolardı. Ancak tekrarlanan skandallarla sarsılan şirketin piyasa değeri geçen yıl 723 milyon dolara geriledi.
Şu anda gönüllü piyasada bulunan karbon projelerinin Paris Anlaşması sistemiyle ilişkilendirilmesi güveni artırabilir.
Yenileyici tarıma yönelik mangrov restorasyonu gibi projelerin geliştiricileri, kredilerinin BM sistemi kapsamında satılması için başvuruda bulunabilir; bu, onaylanırsa bu sistemde veya gönüllü piyasada satış yapabilecekleri anlamına gelir. Uzmanlar, BM onaylı kredilerin daha yüksek bir fiyat etiketi taşımasını bekliyor.
(Başlık dışında bu hikaye Haberler personeli tarafından düzenlenmemiştir ve ortak bir yayından yayınlanmıştır.)