On binlerce Mısırlı, British Museum’un, o zamanlar hüküm süren Ptolemaioslar ile bir Mısır rahipleri mezhebi arasındaki bir kararnamenin üç çevirisini içeren eski bir kalıntı olan Rosetta taşını iade etmesini talep ediyor.
2. yüzyıla kadar uzanan taş üzerindeki iki dilli oymalar, 1799’da Mısır’da sömürgeciler tarafından gün ışığına çıkarıldıktan sonra eski Mısır hiyerogliflerinin deşifre edilmesinde bir dönüm noktası olduğunu kanıtladı.
1801’de İngiliz İmparatorluğu içindeki güçler tarafından alınan siyah granit levha, Batı müzelerinde yer alan antik eserlerin kime ait olduğu konusundaki tartışmanın odak noktası haline geldi.
Bir Mısırbilimci ve Kahire’deki Arap Bilim, Teknoloji ve Deniz Taşımacılığı Akademisi Dekanı Monica Hanna’ya göre, “British Museum’un taşı tutması, Batı’nın Mısır’a yönelik kültürel şiddetinin bir simgesi.”
Hanna, kutsal emanetin Mısır’a iade edilmesini talep eden neredeyse aynı iki dilekçedeki 100.000’den fazla imzadan 4.200’ünü toplamaktan sorumlu.
Ancak şu anda taşın deşifre edilmesinin 200. yılını kutlayan British Museum, levha üzerinde hak iddia ettiği konusunda ısrar ediyor.
Taş için Savaş
Rosetta Stone’un satın alınması, İngiltere ve Fransa arasındaki emperyal savaşlara bağlandı.
Napolyon Bonapart’ın Mısır’ı askeri işgalinden sonra Fransız bilim adamları, Fransızlar tarafından Rosetta olarak bilinen kuzeydeki Rashid kasabasında taşı ortaya çıkardılar.
İngiliz kuvvetleri Mısır’da Fransızları mağlup ettiğinde, taş ve bir düzineden fazla diğer antika, iki tarafın generalleri arasında 1801’de yapılan teslim anlaşmasının hükümleri uyarınca İngilizlere teslim edildi.
İkincisinin bilgisi sayesinde, akademisyenler hiyeroglif sembolleri deşifre edebildiler ve Fransız Mısırbilimci Jean-Francois Champollion sonunda 1822’de dili çözdü.
O zamandan beri British Museum’da kaldı.
Ancak Hanna, taşın yasa dışı olarak alındığını söylüyor, “Bence tüm ulusların miraslarını geri isteme hakkı var.
“19. yüzyılda kölelik kanuniydi, çocuk işçiliği kanuniydi ve kadının hiçbir hakkı yoktu. Bugün 21. yüzyıldayız ve geçmişin hatalarını, tarihin hatalarını düzeltmek zorundayız çünkü değiştiremiyoruz. o” diye ekliyor.
Müzeler ve koleksiyoncular için eserleri menşe ülkelerine iade etmek, neredeyse her ay bildirilen yeni örneklerle giderek yaygınlaştı.
Çoğu zaman, bir mahkeme kararının sonucudur, ancak bazı davalar gönüllüdür ve tarihsel yanlışlar için bir kefaret eylemini simgelemektedir.
Arka ve eserlerle ilgili davalarda uzmanlaşmış Boston merkezli bir avukat olan Nicholas Donnell, bu tür anlaşmazlıklar için ortak bir uluslararası kanuni çerçeve olmadığını söyledi.
Bir eserin yasa dışı yollarla elde edildiğine dair açık bir kanıt olmadıkça, ülkesine geri gönderilme büyük ölçüde müzenin takdirindedir.
Donnell, “Anlaşma ve zaman çerçevesi göz önüne alındığında, Rosetta taşı kazanması zor bir meşru savaş,” dedi.
Taş, British Museum’da barındırılan 100.000’den fazla Mısır ve Sudan kalıntısından biridir.
Yukarıdaki oynatıcıda Euronews’in raporunu izleyin.
2. yüzyıla kadar uzanan taş üzerindeki iki dilli oymalar, 1799’da Mısır’da sömürgeciler tarafından gün ışığına çıkarıldıktan sonra eski Mısır hiyerogliflerinin deşifre edilmesinde bir dönüm noktası olduğunu kanıtladı.
1801’de İngiliz İmparatorluğu içindeki güçler tarafından alınan siyah granit levha, Batı müzelerinde yer alan antik eserlerin kime ait olduğu konusundaki tartışmanın odak noktası haline geldi.
Bir Mısırbilimci ve Kahire’deki Arap Bilim, Teknoloji ve Deniz Taşımacılığı Akademisi Dekanı Monica Hanna’ya göre, “British Museum’un taşı tutması, Batı’nın Mısır’a yönelik kültürel şiddetinin bir simgesi.”
Hanna, kutsal emanetin Mısır’a iade edilmesini talep eden neredeyse aynı iki dilekçedeki 100.000’den fazla imzadan 4.200’ünü toplamaktan sorumlu.
Ancak şu anda taşın deşifre edilmesinin 200. yılını kutlayan British Museum, levha üzerinde hak iddia ettiği konusunda ısrar ediyor.
Taş için Savaş
Rosetta Stone’un satın alınması, İngiltere ve Fransa arasındaki emperyal savaşlara bağlandı.
Napolyon Bonapart’ın Mısır’ı askeri işgalinden sonra Fransız bilim adamları, Fransızlar tarafından Rosetta olarak bilinen kuzeydeki Rashid kasabasında taşı ortaya çıkardılar.
İngiliz kuvvetleri Mısır’da Fransızları mağlup ettiğinde, taş ve bir düzineden fazla diğer antika, iki tarafın generalleri arasında 1801’de yapılan teslim anlaşmasının hükümleri uyarınca İngilizlere teslim edildi.
İkincisinin bilgisi sayesinde, akademisyenler hiyeroglif sembolleri deşifre edebildiler ve Fransız Mısırbilimci Jean-Francois Champollion sonunda 1822’de dili çözdü.
O zamandan beri British Museum’da kaldı.
Ancak Hanna, taşın yasa dışı olarak alındığını söylüyor, “Bence tüm ulusların miraslarını geri isteme hakkı var.
“19. yüzyılda kölelik kanuniydi, çocuk işçiliği kanuniydi ve kadının hiçbir hakkı yoktu. Bugün 21. yüzyıldayız ve geçmişin hatalarını, tarihin hatalarını düzeltmek zorundayız çünkü değiştiremiyoruz. o” diye ekliyor.
Müzeler ve koleksiyoncular için eserleri menşe ülkelerine iade etmek, neredeyse her ay bildirilen yeni örneklerle giderek yaygınlaştı.
Çoğu zaman, bir mahkeme kararının sonucudur, ancak bazı davalar gönüllüdür ve tarihsel yanlışlar için bir kefaret eylemini simgelemektedir.
Arka ve eserlerle ilgili davalarda uzmanlaşmış Boston merkezli bir avukat olan Nicholas Donnell, bu tür anlaşmazlıklar için ortak bir uluslararası kanuni çerçeve olmadığını söyledi.
Bir eserin yasa dışı yollarla elde edildiğine dair açık bir kanıt olmadıkça, ülkesine geri gönderilme büyük ölçüde müzenin takdirindedir.
Donnell, “Anlaşma ve zaman çerçevesi göz önüne alındığında, Rosetta taşı kazanması zor bir meşru savaş,” dedi.
Taş, British Museum’da barındırılan 100.000’den fazla Mısır ve Sudan kalıntısından biridir.
Yukarıdaki oynatıcıda Euronews’in raporunu izleyin.