Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 13 Mayıs Cuma günü yaptığı açıklamada, “Biz şu anda İsveç ve Finlandiya ile ilgili gelişmeleri takip ediyoruz lakin olumlu bir niyet ortasında değiliz” sözlerini kullandı. Erdoğan, bu niyetini açıklarken İsveç ve Finlandiya’nın PKK ve FETÖ’ye sağladığı dayanağı münasebet gösterdi.
NATO Dışişleri Bakanları Gayriresmi Toplantısı’nın akabinde açıklama yapan Bakan Çavuşoğlu da İsveç ve Finlandiya’nın PKK ve FETÖ’ye takviyesini evraklarla anlattıklarını açıklayarak “Bu ülkelerden ve NATO üyesi olan ve bir daha halihazırda bu terör örgütleriyle görüşen ve dayanak veren ve Türkiye üzerinde bilhassa ihracat, savunma sanayii eserleri konusunda ihracat kısıtlaması yapan ülkelerin de bu tavırlarından vazgeçmeleri gerektiğini, bunun müttefiklik ruhuna muhalif olduğunu anlattık” tabirini de ekledi.
Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın ise İngiltere merkezli haber ajansı Reuters’e yaptığı açıklamada, “Kapıyı kapatmıyoruz. Aslında Türkiye için bir ulusal güvenlik sorunu olan mevzuyu gündeme getiriyoruz” dedi.
Batı cephesi Türkiye’yi ikna edebileceğine inanıyor
Türkiye’nin bu tavrına karşı ABD ve NATO cephesinde ise optimist bir tavır var.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile görüştüğünü belirten NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, “Türkiye niyetinin üyeliği engellemek olmadığını açıkça belirtti” dedi. NATO Genel Sekreteri, Türkiye’nin lisana getirdiği endişelerin “üyeliği yahut iştirak sürecini geciktirmeyecek” biçimde giderilebileceğinden emin olduğunu söz etti.
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken da Türkiye ile yaşanan görüş ayrılığının aşılabileceği iletisi verdi. ABD’nin üyelik başvurusu yapmaları halinde İsveç ve Finlandiya’nın üyeliğini “kuvvetli biçimde” destekleyeceğini belirten Blinken, “Uzlaşma sağlayabileceğimizden eminim” dedi. Blinken, İsveç, Finlandiya ve Türkiye içinde görüşmelerin sürdüğünü söz etti.
İsveç hükümeti ise NATO üyeliğini görüşmek için diplomatlardan oluşan bir heyeti Türkiye’ye göndermeye karar verdiğini deklare etti. Lakin İsveç ve Finlandiya’nın, Türkiye’nin iade talebinde bulunduğu FETÖ ve PKK üyesi 33 kişinin hiç birini iade etmediği de Türkiye Adalet Bakanlığı kaynaklarınca basına sızdırıldı.
Çavuşoğlu’nun ABD’ye gitmesi bekleniyor
NATO’nun arasındaki bu çatlak İsveç ve Finlandiya’yı endişelendirirken Türkiye’nin önümüzdeki günlerde konumunun nasıl şekilleneceği de merak ediliyor. Çünkü Dışişleri Bakanlığı kaynaklarından alınan bilgiye nazaran Bakan Çavuşoğlu’nun 18 Mayıs Çarşamba günü Washington’a hareket etmesi ve orada 2 gün boyunca temaslarda bulunması bekleniyor. Lakin ziyaretin bu krizdilk evvel planlandığı da biliniyor. Buna karşın son gelişmeler ziyaretin ana gündem hususu olması bekleniyor.
‘Türkiye’nin talebi çok olağan karşılanmalı’
Peki, ABD idaresi sonucunı değiştirmesi için Türkiye’yi ikna edebilir mi? Çavuşoğlu’nun çantasında hangi gündem unsurları bulunuyor?
Diplomatik Bağlantılar ve Politik Araştırmalar Merkezi (DİPAM) Lideri Dr. Tolga Sakman, NATO arasındaki bu gelişmeleri ve Çavuşoğlu’nun ABD ziyaretini Sputnik’e değerlendirdi.
Sakman, “İsveç ve Finlandiya’nın Türkiye’nin terörle uğraşı konusundaki hassasiyetlerine muhalif hareketleri olduğu herkes tarafınca biliniyor” diyerek şu biçimde devam etti:
“Terör örgütü mensuplarının bu ülkelerde yerleşik olmaları Türkiye’nin tüm teşebbüslerine karşın engellenemedi. Buradaki faaliyetleri için Türkiye’nin uzun vakittir farklı platformlarda ilgili İskandinav ülkelerine ikazları mevcuttu. NATO üzere bir savunma işbirliğinde Türkiye’nin kendi güvenliği ile ilgili problemlerin çözümlenmesini talep etmesi de çok olağan karşılanmalı. Lakin burada işin ne kadar somutlaştırılacağı değerli. Talep edilen, terör örgütü mensuplarının varlığı ve faaliyetlerinin sonlandırılması konusu fazlaca süratli ve tek adımda halledilebilecek net mevzular değil. bir daha de bu talep bu biçimde bir periyotta tesirli olacaktır.”
‘Türkiye’nin menfaati doğrultusundaki kimi talepleri gündeme getirmesinin tam zamanı’
Sakman, “Fakat burada öbür iki noktadan bahsetmek gerekiyor” notunu düşerek şunları da ekledi:
“Birincisi oy birliği prensibi aranan NATO ittifakı içerisinde Türkiye’nin menfaati doğrultusundaki birtakım talepleri gündeme getirmesinin tam vakti olduğu niyeti. Bunlar ister Amerika’nın Türkiye’ye karşı uyguladığı yaptırımlar olsun, ister NATO çerçevesinde Türkiye’nin talep ettiği nazaranv ve sorumluluklar olsun, ister Doğu Akdeniz üzere Türk dış siyasetinde batı ile rekabet oluşturan öbür bahisler olsun biroldukça başlığın gündeme gelerek pazarlığa açılabileceğini reddedemeyiz. İkinci nokta ise NATO’nun öncü kuvveti ABD, Avrupa’daki en kuvvetli müttefik İngiltere ve bütünsel açıdan Avrupa ile bir arada Türkiye’nin bu savunma ittifakı içerisindeki stratejik pozisyon ve maksatlarının eşgüdüm göstermesi çalışmasıdır. Yani majör aktörlerin bu biçimde bir genişlemeye yaklaşımı ve beklentileri Türkiye’nin bahisle ilgili sonucunı etkileyecektir. Zira bu biçimde bir genişlemenin farklı müttefikler içinde avantaj ve dezavantajları bulunmasına rağmen yeni siyasetin bugünkü durumu göz önüne alındığında İsveç ve Finlandiya’nın üyeliği konusundaki tartışmalar görünür olarak belirli bir hissede üzerinden devam etmek zorunda kalabilir. İttifakta zafiyet oluşturmamak ismine açık biçimde tartışılmayacak bu görüşler masada yerini almıştır. Bu niçinle Washington’daki temaslar yalnızca ulusal savunma ve güvenlik konusundaki pazarlıklar açısından değil hem de bölgesel ve hatta global güvenlik vizyonu açısından gerekli diplomatik taban için de değerli görülüyor.”
‘Türkiye garantisini alacaktır’
“bu biçimde devirler Türk dışişlerinin Türkiye’nin menfaatine kazanımlar elde edeceği vakit içinderdır” diyen Sakman, 1980’lere atıf yaparak “Yunanistan’ın kabulü konusundaki sonucun tesirleri Türkiye için öğretici oldu” ifadelerini kullandı.
Sakman, “Türkiye şayet İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliğini kabul edecekse karşılığında hem yeni oluşacak güvenlik açıklarını tolere edecek bir sistemin oluşturulması birebir vakitte Türkiye’nin mevcut güvenlik sıkıntılarıyla uğraşta bahsedilen iki ülke ve genel olarak ittifakın daha uyumlu hale getirileceğinin garantisini alacaktır. Yani Türkiye’nin talebi, netleşen ve sertleşen Rusya-Batı içindeki rekabetin etkileyeceği güvenlik başta olmak üzere Türkiye için oluşacak biroldukca risk için takviye ve terörle uğraş üzere Türkiye’nin stratejik öncelikli mevzularında da siyasi ve askeri işbirliği olacaktır. Bu da savunma sanayi üzerinden uygulanan yaptırımların sonlanması, soğuyan ve hatta gerginleşen Türkiye-Batı içindeki bağlantıların bir daha güçlenmesi üzere tesirleri olacaktır” diye de ekledi.
‘Olumlu ve olumsuz katkıları orta vadede goreceğiz’
Sakman, “Bu genişleme atağı Türkiye’nin de ortasında bulunduğu birtakım ülkeler için strateji bozucu oldu. Şayet bu genişleme ABD başta olmak üzere majör NATO üyeleri tarafınca desteklenecekse Türkiye’yi ikna etme olasılıkları devasa yükseklikte. bu türlü değişen statükonun Türkiye’nin güvenliği açısından sağlayacağı olumlu ve olumsuz katkıları ise orta vadede bakılırsaceğiz” yorumunu da kaydetti.
NATO Dışişleri Bakanları Gayriresmi Toplantısı’nın akabinde açıklama yapan Bakan Çavuşoğlu da İsveç ve Finlandiya’nın PKK ve FETÖ’ye takviyesini evraklarla anlattıklarını açıklayarak “Bu ülkelerden ve NATO üyesi olan ve bir daha halihazırda bu terör örgütleriyle görüşen ve dayanak veren ve Türkiye üzerinde bilhassa ihracat, savunma sanayii eserleri konusunda ihracat kısıtlaması yapan ülkelerin de bu tavırlarından vazgeçmeleri gerektiğini, bunun müttefiklik ruhuna muhalif olduğunu anlattık” tabirini de ekledi.
Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın ise İngiltere merkezli haber ajansı Reuters’e yaptığı açıklamada, “Kapıyı kapatmıyoruz. Aslında Türkiye için bir ulusal güvenlik sorunu olan mevzuyu gündeme getiriyoruz” dedi.
Batı cephesi Türkiye’yi ikna edebileceğine inanıyor
Türkiye’nin bu tavrına karşı ABD ve NATO cephesinde ise optimist bir tavır var.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile görüştüğünü belirten NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, “Türkiye niyetinin üyeliği engellemek olmadığını açıkça belirtti” dedi. NATO Genel Sekreteri, Türkiye’nin lisana getirdiği endişelerin “üyeliği yahut iştirak sürecini geciktirmeyecek” biçimde giderilebileceğinden emin olduğunu söz etti.
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken da Türkiye ile yaşanan görüş ayrılığının aşılabileceği iletisi verdi. ABD’nin üyelik başvurusu yapmaları halinde İsveç ve Finlandiya’nın üyeliğini “kuvvetli biçimde” destekleyeceğini belirten Blinken, “Uzlaşma sağlayabileceğimizden eminim” dedi. Blinken, İsveç, Finlandiya ve Türkiye içinde görüşmelerin sürdüğünü söz etti.
İsveç hükümeti ise NATO üyeliğini görüşmek için diplomatlardan oluşan bir heyeti Türkiye’ye göndermeye karar verdiğini deklare etti. Lakin İsveç ve Finlandiya’nın, Türkiye’nin iade talebinde bulunduğu FETÖ ve PKK üyesi 33 kişinin hiç birini iade etmediği de Türkiye Adalet Bakanlığı kaynaklarınca basına sızdırıldı.
Çavuşoğlu’nun ABD’ye gitmesi bekleniyor
NATO’nun arasındaki bu çatlak İsveç ve Finlandiya’yı endişelendirirken Türkiye’nin önümüzdeki günlerde konumunun nasıl şekilleneceği de merak ediliyor. Çünkü Dışişleri Bakanlığı kaynaklarından alınan bilgiye nazaran Bakan Çavuşoğlu’nun 18 Mayıs Çarşamba günü Washington’a hareket etmesi ve orada 2 gün boyunca temaslarda bulunması bekleniyor. Lakin ziyaretin bu krizdilk evvel planlandığı da biliniyor. Buna karşın son gelişmeler ziyaretin ana gündem hususu olması bekleniyor.
‘Türkiye’nin talebi çok olağan karşılanmalı’
Peki, ABD idaresi sonucunı değiştirmesi için Türkiye’yi ikna edebilir mi? Çavuşoğlu’nun çantasında hangi gündem unsurları bulunuyor?
Diplomatik Bağlantılar ve Politik Araştırmalar Merkezi (DİPAM) Lideri Dr. Tolga Sakman, NATO arasındaki bu gelişmeleri ve Çavuşoğlu’nun ABD ziyaretini Sputnik’e değerlendirdi.
Sakman, “İsveç ve Finlandiya’nın Türkiye’nin terörle uğraşı konusundaki hassasiyetlerine muhalif hareketleri olduğu herkes tarafınca biliniyor” diyerek şu biçimde devam etti:
“Terör örgütü mensuplarının bu ülkelerde yerleşik olmaları Türkiye’nin tüm teşebbüslerine karşın engellenemedi. Buradaki faaliyetleri için Türkiye’nin uzun vakittir farklı platformlarda ilgili İskandinav ülkelerine ikazları mevcuttu. NATO üzere bir savunma işbirliğinde Türkiye’nin kendi güvenliği ile ilgili problemlerin çözümlenmesini talep etmesi de çok olağan karşılanmalı. Lakin burada işin ne kadar somutlaştırılacağı değerli. Talep edilen, terör örgütü mensuplarının varlığı ve faaliyetlerinin sonlandırılması konusu fazlaca süratli ve tek adımda halledilebilecek net mevzular değil. bir daha de bu talep bu biçimde bir periyotta tesirli olacaktır.”
‘Türkiye’nin menfaati doğrultusundaki kimi talepleri gündeme getirmesinin tam zamanı’
Sakman, “Fakat burada öbür iki noktadan bahsetmek gerekiyor” notunu düşerek şunları da ekledi:
“Birincisi oy birliği prensibi aranan NATO ittifakı içerisinde Türkiye’nin menfaati doğrultusundaki birtakım talepleri gündeme getirmesinin tam vakti olduğu niyeti. Bunlar ister Amerika’nın Türkiye’ye karşı uyguladığı yaptırımlar olsun, ister NATO çerçevesinde Türkiye’nin talep ettiği nazaranv ve sorumluluklar olsun, ister Doğu Akdeniz üzere Türk dış siyasetinde batı ile rekabet oluşturan öbür bahisler olsun biroldukça başlığın gündeme gelerek pazarlığa açılabileceğini reddedemeyiz. İkinci nokta ise NATO’nun öncü kuvveti ABD, Avrupa’daki en kuvvetli müttefik İngiltere ve bütünsel açıdan Avrupa ile bir arada Türkiye’nin bu savunma ittifakı içerisindeki stratejik pozisyon ve maksatlarının eşgüdüm göstermesi çalışmasıdır. Yani majör aktörlerin bu biçimde bir genişlemeye yaklaşımı ve beklentileri Türkiye’nin bahisle ilgili sonucunı etkileyecektir. Zira bu biçimde bir genişlemenin farklı müttefikler içinde avantaj ve dezavantajları bulunmasına rağmen yeni siyasetin bugünkü durumu göz önüne alındığında İsveç ve Finlandiya’nın üyeliği konusundaki tartışmalar görünür olarak belirli bir hissede üzerinden devam etmek zorunda kalabilir. İttifakta zafiyet oluşturmamak ismine açık biçimde tartışılmayacak bu görüşler masada yerini almıştır. Bu niçinle Washington’daki temaslar yalnızca ulusal savunma ve güvenlik konusundaki pazarlıklar açısından değil hem de bölgesel ve hatta global güvenlik vizyonu açısından gerekli diplomatik taban için de değerli görülüyor.”
‘Türkiye garantisini alacaktır’
“bu biçimde devirler Türk dışişlerinin Türkiye’nin menfaatine kazanımlar elde edeceği vakit içinderdır” diyen Sakman, 1980’lere atıf yaparak “Yunanistan’ın kabulü konusundaki sonucun tesirleri Türkiye için öğretici oldu” ifadelerini kullandı.
Sakman, “Türkiye şayet İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliğini kabul edecekse karşılığında hem yeni oluşacak güvenlik açıklarını tolere edecek bir sistemin oluşturulması birebir vakitte Türkiye’nin mevcut güvenlik sıkıntılarıyla uğraşta bahsedilen iki ülke ve genel olarak ittifakın daha uyumlu hale getirileceğinin garantisini alacaktır. Yani Türkiye’nin talebi, netleşen ve sertleşen Rusya-Batı içindeki rekabetin etkileyeceği güvenlik başta olmak üzere Türkiye için oluşacak biroldukca risk için takviye ve terörle uğraş üzere Türkiye’nin stratejik öncelikli mevzularında da siyasi ve askeri işbirliği olacaktır. Bu da savunma sanayi üzerinden uygulanan yaptırımların sonlanması, soğuyan ve hatta gerginleşen Türkiye-Batı içindeki bağlantıların bir daha güçlenmesi üzere tesirleri olacaktır” diye de ekledi.
‘Olumlu ve olumsuz katkıları orta vadede goreceğiz’
Sakman, “Bu genişleme atağı Türkiye’nin de ortasında bulunduğu birtakım ülkeler için strateji bozucu oldu. Şayet bu genişleme ABD başta olmak üzere majör NATO üyeleri tarafınca desteklenecekse Türkiye’yi ikna etme olasılıkları devasa yükseklikte. bu türlü değişen statükonun Türkiye’nin güvenliği açısından sağlayacağı olumlu ve olumsuz katkıları ise orta vadede bakılırsaceğiz” yorumunu da kaydetti.