Spiegel’in haberine nazaran, Doğu ve Batı Almanya’nın birleşmesi sürecinde Sovyetler Birliği’ne NATO’nun doğuya genişlemeyeceğine dair kelam verildiğini gösteren evrak, Boston Üniversitesi Milletlerarası Münasebetler Kısmı’ndan Doç. Joshua R. Itzkowitz Shifrinson tarafınca İngiltere Ulusal Arşivi’nde bulundu.
Mart 1991’de Batı Almanya’nın eski başşehri Bonn’da gerçekleştirilen ve ABD, İngiltere, Fransa ve Almanya’nın dışişleri bakanlığı siyasi yöneticilerinin katıldığı Orta ve Doğu Avrupa’da güvenlikle ilgili toplantının tutanağı olan bu dokümanda, Batı’nın İttifak’ın Almanya’nın doğusuna genişlemeyeceğini SSCB’ye vaat ettiği belirtiliyor.
Doküman, ABD, İngiltere, Fransa ve Almanya temsilcilerinin Doğu Avrupa ülkelerinin NATO’ya alınmasının kabul edilemez olduğu konusunda anlaştığını gözler önüne seriyor.
Spiegel’in yayınladığı evrak manzarasına göre Almanya Dışişleri Bakanlığı Siyasi Yöneticisi Jürgen Chrobog, “2+4 müzakerelerinde, NATO’yu Elbe’nin ötesine genişletmeyeceğimizi açıkça tabir ettik. Bu niçinle, Polonya ve öteki ülkelere NATO üyeliği teklif edemeyiz” sözlerini kullanıyor.
ABD’li temsilci Raymond Seitz da, birebir fikirde olduğunu söylüyor:
“2+4 müzakerelerinde ve öbür müzakerelerde Sovyetler Birliği’ne, Sovyet birliklerinin Doğu Avrupa’dan çekilmesinden yarar sağlama niyetinde olmadığımızı açıkça belirttik. … NATO doğuya resmi ve gayri resmi olarak genişlememelidir.”
Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin, geçen hafta Almanya Başbakanı Olaf Scholz’la düzenlediği ortak basın toplantısında Rusya’nın Ukrayna’nın NATO üyeliği meselesini artık, Batı’yla yürütülen müzakere sürecinde çözmek istediğinin altını çizmişti.
Putin, “Harika bir söz kullandınız: ‘Önümüzdeki senelerda Ukrayna’nın NATO’ya alınmayacağını söylüyorlar.’ ‘Söylüyorlar’ ne demek? Milletlerarası alakalarda ‘söylüyorlar’ tabirinin ne manaya geldiğini anlamamız gerekli. Bize 30 yıldır NATO’nun genişlemesinin bir gün bile Rusya’nın sonlarına gerçek olmayacağını söylüyorlar, lakin bugün NATO altyapısını direkt konutumuzun yanında görüyoruz. (Ukrayna’nın üyeliği) Yarın olmayacağını söylemiş olduniz. Pekala ne vakit olacak? Yarından daha sonra mı? Bu, bizim için tarihî perspektifte neyi değiştirir? hiç bir şeyi. Bugün Ukrayna’nın NATO’ya girmeye hazır olmadığını duyuyoruz, biz bu tezi biliyoruz. Yarın almayacaklarını lakin Ukrayna’yı buna hazırladıklarında alacaklarını söylüyorlar. Fakat bu bizim için epeyce geç olabilir. Bu niçinle, bu sorunu çabucak artık, en kısa vakitte, müzakere sürecinde barışçıl araçlarla çözmek istiyoruz. Çekincelerimizin partnerlerimiz tarafınca duyulacağını ve ciddiye alınacağını umuyoruz” demişti.
Mart 1991’de Batı Almanya’nın eski başşehri Bonn’da gerçekleştirilen ve ABD, İngiltere, Fransa ve Almanya’nın dışişleri bakanlığı siyasi yöneticilerinin katıldığı Orta ve Doğu Avrupa’da güvenlikle ilgili toplantının tutanağı olan bu dokümanda, Batı’nın İttifak’ın Almanya’nın doğusuna genişlemeyeceğini SSCB’ye vaat ettiği belirtiliyor.
Doküman, ABD, İngiltere, Fransa ve Almanya temsilcilerinin Doğu Avrupa ülkelerinin NATO’ya alınmasının kabul edilemez olduğu konusunda anlaştığını gözler önüne seriyor.
Spiegel’in yayınladığı evrak manzarasına göre Almanya Dışişleri Bakanlığı Siyasi Yöneticisi Jürgen Chrobog, “2+4 müzakerelerinde, NATO’yu Elbe’nin ötesine genişletmeyeceğimizi açıkça tabir ettik. Bu niçinle, Polonya ve öteki ülkelere NATO üyeliği teklif edemeyiz” sözlerini kullanıyor.
ABD’li temsilci Raymond Seitz da, birebir fikirde olduğunu söylüyor:
“2+4 müzakerelerinde ve öbür müzakerelerde Sovyetler Birliği’ne, Sovyet birliklerinin Doğu Avrupa’dan çekilmesinden yarar sağlama niyetinde olmadığımızı açıkça belirttik. … NATO doğuya resmi ve gayri resmi olarak genişlememelidir.”
Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin, geçen hafta Almanya Başbakanı Olaf Scholz’la düzenlediği ortak basın toplantısında Rusya’nın Ukrayna’nın NATO üyeliği meselesini artık, Batı’yla yürütülen müzakere sürecinde çözmek istediğinin altını çizmişti.
Putin, “Harika bir söz kullandınız: ‘Önümüzdeki senelerda Ukrayna’nın NATO’ya alınmayacağını söylüyorlar.’ ‘Söylüyorlar’ ne demek? Milletlerarası alakalarda ‘söylüyorlar’ tabirinin ne manaya geldiğini anlamamız gerekli. Bize 30 yıldır NATO’nun genişlemesinin bir gün bile Rusya’nın sonlarına gerçek olmayacağını söylüyorlar, lakin bugün NATO altyapısını direkt konutumuzun yanında görüyoruz. (Ukrayna’nın üyeliği) Yarın olmayacağını söylemiş olduniz. Pekala ne vakit olacak? Yarından daha sonra mı? Bu, bizim için tarihî perspektifte neyi değiştirir? hiç bir şeyi. Bugün Ukrayna’nın NATO’ya girmeye hazır olmadığını duyuyoruz, biz bu tezi biliyoruz. Yarın almayacaklarını lakin Ukrayna’yı buna hazırladıklarında alacaklarını söylüyorlar. Fakat bu bizim için epeyce geç olabilir. Bu niçinle, bu sorunu çabucak artık, en kısa vakitte, müzakere sürecinde barışçıl araçlarla çözmek istiyoruz. Çekincelerimizin partnerlerimiz tarafınca duyulacağını ve ciddiye alınacağını umuyoruz” demişti.